Εννοιες της ελευθερίας

• Η ιδέα της ανοχής και της ανεξιθρησκίας, των δικαιωμάτων και του ιδιωτικού χώρου, του κράτους δικαίου και της ενεργού πολιτικής συμμετοχής

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Μ.
 ΤΟ ΒΗΜΑ:  22/03/2015

«Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου». Πίνακας του Ευγένιου Ντελακρουά, 1826. Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπορντό

Οι εθνικές επέτειοι τείνουν συχνά να ευτελίζονται από την περιαγωγή του επετειακού λόγου σε κοινοτοπίες και κενά ρητορικά σχήματα. Ομως η παιδαγωγική για την κοινωνία λειτουργία της 25ης Μαρτίου δεν μπορεί να είναι άλλη από τον στοχασμό επί του νοήματος της ελευθερίας για την οποία θυσιάστηκαν οι αγωνιστές του 1821.

Η αξία της ελευθερίας υπήρξε το προσδιοριστικό χαρακτηριστικό της πολιτικής παράδοσης του ευρωπαϊκού κόσμου, το ιδεώδες πέριξ του οποίου αρθρώθηκε η πολιτική και πνευματική έκφραση του δυτικού πολιτισμού. Οι καταβολές εντοπίζονται στην κοινωνική και πολιτική εμπειρία της αρχαϊκής και κλασικής Ελλάδας. Η ιδέα της ελευθερίας πάντως με την οποία ζει ο νεότερος κόσμος, εμείς σήμερα, αναδύθηκε από τον θεωρητικό στοχασμό της νεωτερικότητας και ταυτίζεται με την έννοια των δικαιωμάτων του ατόμου και την οριοθέτηση μιας σφαίρας ιδιωτικής ύπαρξης όπου ο καθένας μπορεί να ζήσει όπως επιθυμεί, με κατοχυρωμένη την αυτονομία του από εισβολές της κοινωνίας ή του κράτους.