Σλαβόι Ζίζεκ: Σώστε Ελλάδα και Ευρώπη από τους σωτήρες τους

• Αρθρο του Σλοβένου φιλόσοφου στο «London Review of Books»

«Φανταστείτε μια σκηνή ταινίας που παρουσιάζει την κοινωνία μας στο άμεσο μέλλον. Ενστολοι φρουροί περιπολούν στους μισοάδειους δρόμους τη νύχτα κυνηγώντας μετανάστες και εγκληματίες. Οσους εντοπίζουν τους κακοποιούν. Αυτό που μοιάζει με ευφάνταστη χολιγουντιανή εικόνα αποτελεί πραγματικότητα στην σημερινή Ελλάδα», γράφει ο Σλαβόι Ζίζεκ στο «London Review of Books». 

Ο σλοβένος φιλόσοφος εξηγεί αμέσως σε τι αναφέρεται: στις περιπολίες μελών της Χρυσής Αυγής στην Αθήνα και τον ξυλοδαρμό μεταναστών _ αλίμονο σε Αφγανούς, Πακιστανούς, Αλγερινούς. «Ετσι λοιπόν υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη την άνοιξη του 2012», διαπιστώνει.

«Το πρόβλημα με την υπεράσπιση του ευρωπαϊκού πολιτισμού κατά της μεταναστευτικής απειλής είναι ότι η σφοδρότητα της υπεράσπισης αποτελεί μεγαλύτερη απειλή προς τον "πολιτισμό" από οποιονδήποτε αριθμό μουσουλμάνων» προσθέτει ο Ζίζεκ, διευκρινίζοντας όμως ότι «οι υπερασπιστές της Ελλάδας κατά των μεταναστών δεν αποτελούν τον κύριο κίνδυνο αλλά υποπροϊόν της πραγματικής απειλής που είναι η πολιτική της λιτότητας».

Αναφέρεται στις προειδοποιήσεις του ευρωπαϊκού κατεστημένου για τις εκλογές της 17^ηςΙουνίου και το δίλημμα που θέτει: είτε θα επιτρέψουμε στην επίπονη αλλά απαραίτητη διαδικασία της ανάκαμψης μέσω λιτότητας να συνεχιστεί είτε _ «αν εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ» _θα επικρατήσει το χάος. Κατά τον Ζίζεκ όμως το δίλημμα είναι το εξής: «το κατεστημένο (Νέα Δημοκρατία και ΠαΣοΚ) από τη μία πλευρά και ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη. Και, όπως συνήθως συμβαίνει όταν υπάρχει πραγματική επιλογή, το κατεστημένο είναι πανικοβλημένο».

Ο συγγραφέας του άρθρου στο βρετανικό λογοτεχνικό περιοδικό πιστεύει πως «αν νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, το ευρωπαϊκό κατεστημένο ελπίζει ότι θα μάθουμε με επώδυνο τρόπο τι συμβαίνει όταν επιχειρούμε να διακόψουμε τον φαύλο κύκλο της αμοιβαίας συνενοχής ανάμεσα στους τεχνοκράτες των Βρυξελλών και τον αντιμεταναστευτικό λαϊκισμό».

Επαινεί τον Αλέξη Τσίπρα ως εκπρόσωπο όχι της τρέλας της ριζοσπαστικής αριστεράς αλλά της σύνεσης που μιλάει κατά της τρέλας της κυριαρχίας των αγορών. «Για να έχει μια μικρή ελπίδα επιτυχίας, θα χρειαστεί δημιουργικές ιδέες, όπως την προώθηση του αλληλέγγυου τουρισμού αυτό το καλοκαίρι». Θεωρεί ότι «η Ευρώπη με την οποία θα καταλήξουμε αν ο ΣΥΡΙΖΑ παραμεριστεί είναι "μια Ευρώπη με ασιατικές αξίες" _ οι οποίες βεβαίως δεν έχουν σχέση με την Ασία αλλά με την τάση του σύγχρονου καπιταλισμού να καταργεί την δημοκρατία».

«Υπάρχουν δυο κυρίαρχες ιστορίες για την ελληνική κρίση στα μέσα ενημέρωσης: η γερμανική-ευρωπαϊκή ιστορία (οι Ελληνες είναι ανεύθυνοι, τεμπέληδες, πολυέξοδοι, φοροφυγάδες κλπ και πρέπει να ελεγχθούν και να διδαχθούν δημοσιονομική πειθαρχία) και η ελληνική ιστορία (η εθνική μας κυριαρχία απειλείται από τη νεοφιλελεύθερη τεχνοκρατία που επιβάλλουν οι Βρυξέλλες). 

Όταν έγινε αδύνατο να αγνοήσουμε την δοκιμασία του ελληνικού λαού, μια τρίτη ιστορία έκανε την εμφάνισή της: οι Ελληνες παρουσιάζονται σαν ανθρωπιστικά θύματα που έχουν ανάγκη βοήθειας, σαν πόλεμος ή φυσική καταστροφή να έπληξε την χώρα. Ενώ και οι τρεις ιστορίες είναι ψευδείς, η τελευταία είναι η πιο αηδιαστική. Οι Ελληνες δεν είναι παθητικά θύματα: βρίσκονται σε πόλεμο με το οικονομικό κατεστημένο και αυτό που χρειάζονται είναι αλληλεγγύη στον αγώνα τους διότι είναι και δικός μας αγώνας», γράφει ο Ζίζεκ.

«Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι ένα από τα κυριότερα πεδία δοκιμής ενός νέου κοινωνικοοικονομικού μοντέλου που έχει δυνητικά απεριόριστη εφαρμογή: μια απο-πολιτικοποιημένη τεχνοκρατία στην οποία τραπεζίτες και άλλοι ειδικοί αφήνονται να γκρεμίσουν την δημοκρατία». Και καταλήγει: «Σώζοντας την Ελλάδα από τους αποκαλούμενους σωτήρες της, σώζουμε την ίδια την Ευρώπη».
ΤΟ ΒΗΜΑ, 30/5/2012