ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗµΑΤΟΣ
15 Ιανουαρίου – 26 Φεβρουαρίου 2013
Η φτώχεια, όπως και αν αυτή ορίζεται ή αντιµετωπίζεται µέσα στον ιστορικό χρόνο (θέµα που µελετάται στον παρόντα Κύκλο), υπήρξε πάντα η αποκλειστική συνοδός της εξουσίας του πλούτου. Αν σήµερα τα οικονοµικά και τα στατιστικά µεγέθη την ορίζουν ανά χώρα και κοινωνία, ως την έλλειψη πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών, τα µεγέθη αυτά και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά δεν υπήρξαν πάντα συγκεκριµένα, ούτε επαρκώς διακριτά και µετρήσιµα. Η αδιαφορία των πλουσίων ή η φιλανθρωπία και ο ευεργετισµός συσκότιζε την αόρατη, κρυµµένη ή χωρίς κυρίαρχο λόγο αλλά πάντα απειλητική πενία κατά την αρχαιότητα.
Στη συνέχεια κατά τους χριστιανικούς χρόνους µέρος από την εξουσία του πλούτου υιοθέτησε τα κηρύγµατα για την παρηγορητική πτωχεία και κοινοκτηµοσύνη δηµιουργώντας την αγιοσύνη της εξαθλίωσης και την ενάρετη πενία. Θεωρείται πάντως ως προσφορά και κατάκτηση των Μέσων Χρόνων ο κυρίαρχος θεολογικός αλλά και κοινωνικός λόγος για την πενία που οδήγησε σε πρακτικές ανακούφισης, περίθαλψης των ενδεών και εξαθλιωµένων. Βέβαια κατά µια άποψη η φτώχεια είναι η κόκκινη σέλα στο άλογο της κάθε εξουσίας και πάνω της κάθεται ο πλούτος που «ευεργετώντας» χαλιναγωγεί. Όταν όµως η χαλιναγώγηση των εξαθλιωµένων δεν ήταν πλέον δυνατή ή όταν οι αόρατοι διεκδικούσαν και γίνονταν ορατός κίνδυνος, καθώς πλήθαιναν κατά εποχές µετά από την αποδιάρθρωση της ευηµερίας, η αντίληψη για τους φτωχούς και η αντιµετώπισή τους άλλαζε δραµατικά.
Προβάλλεται πλέον η πολλαπλή επικινδυνότητα της φτώχειας για την κοινωνία. Η φτώχεια θα θεωρηθεί η µήτρα της επανάστασης και του εγκλήµατος. Η νεωτερικότητα, µάλιστα, θα δηµιουργήσει αστυνοµικά, σωφρονιστικά ή και ανά περίπτωση ανθρωπιστικά συστήµατα αντιµετώπισης, οι δε ανακριβείς τρόποι θεώρησης του κοινωνικού αποκλεισµού θα κυριαρχήσουν. Ταυτόχρονα θα κριθούν ως επιβεβληµένες κάποιες πρόνοιες για την αποδυνάµωση ή αποφυγή των κοινωνικών εκρήξεων.
Στον παρόντα Κύκλο µε θέµα «Παλιά και νέα φτώχεια και η εξουσία του χρήµατος» πιθανότατα δεν υπάρχει τίποτε το παλιό και τίποτε το νέο αναφορικά µε την ίδια τη συνθήκη της φτώχειας και της εξουσίας, καθόσον διαπιστώνεται το αναλλοίωτα διαρκές τους στην ιστορία. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που αποφύγαµε, εκτός των άλλων, την ιστορική εξέταση του θέµατος κατά τον «πλούσιο» αιώνα που µας άφησε αλλά και στο σήµερα που πτωχοποιεί: για αυτά θα άξιζε να αφιερωθεί ένας άλλος κύκλος.
Και µπορεί όλα να αλλάζουν και όλα ίδια να µένουν, αλλά εµείς ας σταθούµε και ας µελετήσουµε τα κηρύγµατα, τις θεωρήσεις, τις δράσεις, κάποιεςακραίες κάποιες φιλάνθρωπες, πολιτικά, οικονοµικά ή κοινωνικά συµφέρουσες. Έτσι αν οι παλαιοί κήρυτταν ότι ο πλούτος µπορεί να δικαιωθεί µε την ελεηµοσύνη, αλλά και ο φτωχός µε την υποµονή, η ιστορία µάς υπενθυµίζει ότι υπάρχουν εποχές, σαν τη δική µας, που τόσο ο πλούτος όσο και η υποµονή εξαντλούνται, µε απρόβλεπτες συνέπειες, ώστε να καθίσταται η ενασχόλησή µας µε το θέµα ιδιαίτερα επίκαιρη, επείγουσα και χρήσιµη.
Διοργάνωση:
Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Τµήµα Βυζαντινών Ερευνών (ΚΒΕ)
Πρόγραµµα «Kαθηµερινός και κοινωνικός βίος των Bυζαντινών»
Επιστηµονική επιµέλεια: Ηλίας Αναγνωστάκης
15 Ιανουαρίου 2013
Φτώχεια και Εξουσία. Εισαγωγική θεώρηση
Χαιρετισµός και Παρουσίαση εκδηλώσεων
Κρίτων Χρυσοχοΐδης, Διευθυντής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ), ΕΙΕ
Χαιρετισµός του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύµου
Φτωχά και επιγραµµατικά για τη φτώχεια
Ηλίας Αναγνωστάκης/Μαρία Λεοντσίνη, Ερευνητές ΙΙΕ/ΚΒΕ
Εισαγωγή στη θεµατική των οµιλιών
Χριστίνα Αγγελίδη, οµότ. Ερευνήτρια ΙΙΕ/ΚΒΕ
Πρόσωπα και προσωπεία της φτώχειας
Ευτυχία Λιάτα, Διεθύντρια Ερευνών ΙΙΕ/ΚΝΕ
22 Ιανουαρίου 2013
Πενία στην αρχαιότητα: Ορατός και αόρατος συνοδός της ευµάρειας
Δηµοκρατία και πενία στην κλασική Αθήνα: αµοιβαία υποστήριξη ή υπονόµευση;
Μαρία Δηµοπούλου, Δρ. Πανεπιστηµίου Αθηνών
Εξουσία και φτώχεια. Το παράδειγµα της Ρώµης.
Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου, Διευθύντρια Ερευνών ΙΙΕ/ΚΕΡΑ
29 Ιανουαρίου 2013
Πενία και πλούτος στο Βυζάντιο: µια σκληρή πραγµατικότητα και η φιλάνθρωπη µετατόπιση
Πλούτος και πενία: Αντιλήψεις των Πατέρων της Ανατολής (2ος-6ος αι.)
Γεράσιµος Μέριανος, Ερευνητής ΙΙΕ/ΚΒΕ
Φτωχοί και πλούσιοι στο µέσο Βυζάντιο: πενία, πλούτος και εξουσία
Έφη Ράγια, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΙΙΕ/ΚΒΕ
La pauvreté á Byzance. Ένα κλασικό έργο και η µετάφρασή του
Αντωνία Κιουσοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τµήµα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Πανεπιστήµιο Κρήτης/ Ελευθερία Ζέη, Τµήµα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Πανεπιστήµιο Κρήτης
5 Φεβρουαρίου 2013
Η κοινωνική προστασία των ενδεών στην ελληνοβενετική ανατολή
Ένδεια και κοινωνική προστασία στην ελληνοβενετική ανατολή. Το παράδειγµα της Κρήτης (13ος-17ος αι.)
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια. Τµήµα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
«Per maritar povere donzelle». Η προικοδοσία φτωχών κοριτσιών στις βενετοκρατούµενες κτήσεις των πρώιµων νεότερων χρόνων
Αγγελική Πανοπούλου, Ερευνήτρια ΙΙΕ/ΚΒΕ
Ιδρύµατα περίθαλψης ενδεών στις λατινικές κυριαρχίες του ελληνικού χώρου κατά τον ύστερο µεσαίωνα
Μαρίνα Κουµανούδη, Ερευνήτρια ΙΙΕ/ΚΒΕ12 Φεβρουαρίου 2013
Η φτώχεια των πλουσίων ή πολιτική για τους φτωχούς
Η φτώχεια των πλουσίων. Ή πώς οι φεουδάρχες της µεσαιωνικής Κρήτης µιλούν για φτώχεια
Χαράλαµπος Γάσπαρης, Διευθυντής Ερευνών ΙΙΕ/ΚΒΕ
«Περιπλανώµενοι στους δρόµους, ικετεύοντας ευσπλαχνία». Κύπριοι πρόσφυγες στα τέλη του 16ου αιώνα
Κώστας Τσικνάκης, Ερευνητής, ΙΙΕ/ΚΒΕ
Κοινωνικοοικονοµικές ελίτ και φιλανθρωπία στη βενετική Κέρκυρα του 18ου αιώνα: η άλλη όψη του νοµίσµατος.
Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρος καθηγήτρια στην Ιστορία του Νέου Ελληνισµού, Πανεπιστήµιο Αθηνών
19 Φεβρουαρίου 2013
Ευηµερία και φτώχεια: µια δύσκολη σχέση και οι αναγνώσεις της
Πώς η ευηµερία αποδιαρθρώνεται σε φτώχεια (13ος-14ος αι.)
Νίκος Καραπιδάκης, Καθηγητής, Τµήµα Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήµιο
Ιστοριογραφικά της φτώχειας
Ελευθερία Ζέη, Τµήµα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Πανεπιστήµιο Κρήτης
Η πολιτική οικονοµία της φτώχειας στις αστικές κοινωνίες του Ύστερου Μεσαίωνα.
Νικολέττα Γιαντσή, Επίκουρος καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Μεσαιωνικής Ιστορίας,
Πανεπιστήµιο Αθηνών
26 Φεβρουαρίου 2013
Φτώχεια στα νεότερα χρόνια: η επικινδυνότητα της φτώχειας και τα συστήµατα αντιµετώπισής της
Η φτώχεια κατά τον 19ο αιώνα
Μαρία Κορασίδου, Eπίκουρος Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήµιο
Έλεος και τιµωρία: τα συστήµατα αντιµετώπισης των φτωχών στη Δυτική Ευρώπη κατά τη Νεότερη Περίοδο
Αλίκη Βαξεβάνογλου, Ερευνήτρια, Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Κοινωνίας, Ακαδηµία Αθηνών
Φτώχεια, εξουσία και κοινωνική αναµόρφωση στην οθωµανική Κωνσταντινούπολη του 19ου αιώνα
Έφη Κάννερ, Λέκτωρ, Τµήµα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, Πανεπιστήµιο Αθηνών
Κάθε Τρίτη – Ώρα έναρξης 19:30΄
Στο τέλος της εκδήλωσης ακολουθεί συζήτηση µεταξύ κοινού και οµιλητών
Είσοδος Ελεύθερη
Χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης για το σύνολο των εκδηλώσεων σε κάθε ενδιαφερόµενο
Oι οµιλίες θα µεταδίδονται ζωντανά στη διεύθυνση http://www.ekt.gr/events/live
Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών (ΕΙΕ), Αµφιθέατρο «Λεωνίδας Ζέρβας»
Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, Αθήνα (στάση µετρό Ευαγγελισµός)
Για πληροφορίες: 210 7273501+516, e-mail: gramma@eie.gr & mkont@eie.gr
και στον δικτυακό τόπο http://www.eie.gr/epistimiskoinonia/openscience-gr-general.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου