Θα μας τρελάνουν αυτά που διαβάζουμε σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις! Κι επειδή δεν έχουμε καμιά όρεξη να τρελαθούμε, γράφουμε. Το διαδίκτυο μας δίνει την ελευθερία μας. Σχεδόν στο σύνολό τους τα ΜΜΕ ακολουθούν διατεταγμένη "πολιτική", επειδή έτσι πιστεύουν τα αφεντικά τους ότι οι επιχειρήσεις του θα προκόψουν. Δεν μπορώ να ξέρω αν ο ένας ή ο άλλος μπορεί να έχει προσωπικές πολιτικές βλέψεις, όπως γράφουν εσχάτως για την κ. Γιάννα Αγγελοπούλου, η οποία καταπώς φαίνεται έχει επενδύσει στον Ελεύθερο Τύπο τα πολιτικά όνειρά της.
Πάμε στο ΠΑΣΟΚ. Η συνέντευξη του Γιώργου Παπανδρέου στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία έδωσε λαβή για ποικίλα σχόλια κι αυτά έχουν σχέση με την (πιθανή) προσπάθεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ να προσεγγίσει τα εκδοτικά συγκροτήματα: «Περιμένω από τα εκδοτικά συμφέροντα να αποδεχτούν το αποτέλεσμα της 11ης Νοεμβρίου. Σήμερα, δύναμη έχει η βάση και νομιμοποίηση η ηγεσία του κινήματος απ’ αυτήν κι από κανέναν άλλον». Αυτό σηκώνει μεγάλη κουβέντα.
Το άλλο δημοσίευμα που έχει άμεση συνάφεια με τα λεγόμενα και τις (πιθανές) κινήσεις του Παπανδρέου είναι ένα σημείωμα του Σταύρου Ψυχάρη στην εφημερίδα Το Βήμα της Κυριακής όπου, μεταξύ άλλων, γράφει: «Οι ψηφοφόροι βλέπουν την αδυναμία της σημερινής κυβερνήσεως να δώσει λύσεις, αλλά διαπιστώνουν και την προφανή αδυναμία της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως να αρθρώσει λόγον πολιτικόν και συνάμα πειστικόν. […] Δεν είναι δουλειά των εφημερίδων να προτείνουν (ελλείψει άλλων...;) πρόγραμμα πολιτικό. Τα Μέσα Ενημερώσεως κάνουν τη δουλειά τους, είτε αυτή αρέσει είτε δεν αρέσει - καθώς επισημαίνουν τις επανειλημμένες αποτυχίες εκείνων που δίνουν εξετάσεις διαδοχικώς αποτυγχάνοντες. Φυσικά ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Ούτε δύο τηλεφωνήματα αρκούν για να βγάλουν τη Δημοκρατική Παράταξη από το ολισθηρό έδαφος της εσωστρέφειας.»
Αντιπαρέρχομαι το σχεδόν απειλητικό ή εκβιαστικό «Ούτε δύο τηλεφωνήματα αρκούν», διότι ο επιχειρηματίας κάνει τη δουλειά του... Ο Παπανδρέου όμως τι κάνει; Είναι στην αρένα της πολιτικής κι έχει να παλέψει με θηρία που αν δεν τα "καθαρίσεις", σε φάγανε!
Δεν θα κάνω εδώ περισσότερα σχόλια, διότι είναι αυτονόητα: Δηλαδή, έτσι όπως τα γράφει ο Ψυχάρης, μάλλον ο Παπανδρέου είτε τηλεφώνησε ο ίδιος είτε έβαλε κάποιον συνεργάτη του να τηλεφωνήσει στον Ψυχάρη! Δυστυχώς, η επικοινωνιακή «λογική» από την πλευρά του Παπανδρέου έχει μια αδυναμία κι αυτή σχετίζεται με το γεγονός ότι κάποια στιγμή ξεκίνησε τον «πόλεμο» εναντίον των συγκροτημάτων δίχως να έχει καλύψει τα νώτα του. Οι τωρινές «κινήσεις του, λοιπόν, αυτές που πιθανολογούνται, σημαίνουν ότι θα κρεμαστεί το ΠΑΣΟΚ ξανά από… τις ορέξεις και τις επιδιώξεις των μεγαλοεκδοτών. Δεν θεωρώ ότι η επικοινωνιακή ομάδα είναι αποτελεσματική!
Δεν θα κάνω εδώ περισσότερα σχόλια, διότι είναι αυτονόητα: Δηλαδή, έτσι όπως τα γράφει ο Ψυχάρης, μάλλον ο Παπανδρέου είτε τηλεφώνησε ο ίδιος είτε έβαλε κάποιον συνεργάτη του να τηλεφωνήσει στον Ψυχάρη! Δυστυχώς, η επικοινωνιακή «λογική» από την πλευρά του Παπανδρέου έχει μια αδυναμία κι αυτή σχετίζεται με το γεγονός ότι κάποια στιγμή ξεκίνησε τον «πόλεμο» εναντίον των συγκροτημάτων δίχως να έχει καλύψει τα νώτα του. Οι τωρινές «κινήσεις του, λοιπόν, αυτές που πιθανολογούνται, σημαίνουν ότι θα κρεμαστεί το ΠΑΣΟΚ ξανά από… τις ορέξεις και τις επιδιώξεις των μεγαλοεκδοτών. Δεν θεωρώ ότι η επικοινωνιακή ομάδα είναι αποτελεσματική!
Η βιομηχανία των ανακοινώσεων δεν πρόκειται να επιτύχει το ποθούμενο αποτέλεσμα εάν δεν υπάρχει μια ριζική αντιμετώπιση του θέματος της επικοινωνίας του ΠΑΣΟΚ και του Παπανδρέου με τον κόσμο. Το ΠΑΣΟΚ έχει στη διάθεσή του κάποια «ραδιοφωνική» συχνότητα την οποία για να ακούσει κανείς πρέπει να διαθέτει υπολογιστή - τέλος πάντων, και ποιος την ακούει; Έχει το κεντρικό κομματικό site που ενημερώνεται κατόπιν εορτής. Έχει κι ένα site, «προσωπικό» ο Παπανδρέου, όπου ένας επιπόλαιος ανιστόρητος νεαρός το διαχειρίζεται, πιστεύοντας ότι κάνει πολιτική [αν θέλει προσωπικό site ο Γιώργος, ας το γράφει μόνος του... ή ας το αναθέσει σε ανθρώπους που γνωρίζουν και την ιστορία του ΠΑΣΟΚ και τη σέβονται και φυσικά έχουν ενστερνιστεί την ιδεολογία και τις αρχές του]. Η απουσία, εξάλλου, ενός εντύπου που να αποτυπώνει την πολιτική του ΠΑΣΟΚ με καθαρότητα, δίχως παρεμβολές των διατεταγμένων σχολιαστών, είναι κάτι που θα έπρεπε να το αντιμετωπίσει η ηγεσία του Κινήματος. Δεν είναι δυνατό να βομβαρδίζεται καθημερινά το κοινό από τα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια με την ανάγνωση των πρωτοσέλιδων των εφημερίδων, όταν στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι της Δεξιάς ή όχι προσκείμενα στο ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, ο κόσμος δεν διαβάζει. Τον έχει κερδίσει η εικόνα και η σαχλαμάρα. Αυτό, άλλωστε, επιδιώκεται συστηματικά από τους επιχειρηματίες των ΜΜΕ - να ικανοποιήσουν το κοινό ώστε να χωνεύει εύκολα τα σκουπίδια που του πλασάρουν. Ακόμη και οι εφημερίδες έχουν προσαρμόσει την αισθητική τους και τη διάταξη της ύλης κατά τέτοιο τρόπο που παραπέμπει κατευθείαν στην αισθητική κυρίως της τηλεόρασης ή κατά δεύτερο λόγο του ραδιοφώνου. Φωτογραφία και κειμενολεζάντα...
Τ' άλλα που γράφει ο Ψυχάρης είναι επίσης αυτονόητα: ότι τα σκάνδαλα δεν θίγουν την πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και επίσης ότι «αντιμετωπίζονται από την Κοινή Γνώμη με ιδιαίτερη ψυχραιμία, αν όχι αδιαφορία!» Και πόθεν τεκμαίρεται αυτό; Φυσικά το τοπίο διαμορφώνεται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν υπάρχει αμφιβολία... Όμως από πού κι έως πού γνωρίζει ο κ. Ψυχάρης ότι η Κοινή Γνώμη αντιμετωπίζει έτσι ή αλλιώς τις πολιτικές εξελίξεις; Η λεγόμενη Κοινή Γνώμη δεν εκφράζει ενιαία και συμπαγή πολιτική κρίση και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η Κοινή Γνώμη ερεθίζεται από τους δημεγέρτες, τους δημαγωγούς, που τη θεωρούν απαραίτητο υλικό για κοινωνικό και πολιτικό αναβρασμό. Οι υπεύθυνοι κοινωνικοί ή πολιτικοί ή πνευματικοί ηγέτες οφείλουν να διαπαιδαγωγούν. Αλίμονο εάν η «Κοινή» Γνώμη θα πρέπει να καθοδηγεί μια κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση. Η Κοινή Γνώμη έχει την έκφρασή της στο κοινοβούλιο. Μπορεί, ωστόσο, να σφάλλει, όπως μπορεί να σφάλλει και κάθε πολιτικός στις εκτιμήσεις του και ο δημοσιογράφος και τα ΜΜΕ. Είναι αλήθεια ότι τα ΜΜΕ «θεοποιούνται» μερικές φορές κι αυτό είναι λάθος. Η ελευθερία των ΜΜΕ είναι η ουσία της δημοκρατίας. Οι παρεμβάσεις των ΜΜΕ στη λειτουργία της πολιτικής ζωής με στόχο την ποδηγέτηση των πολιτικών και τη δημιουργία σχέσεων πολιτικής και ΜΜΕ για ιδιοτελείς σκοπούς, είναι έξω από κάθε λογική και έξω από το θεσμό της δημοκρατίας.
Βέβαια τα λάθη όλων μας και του καθενός χωριστά κρίνονται άμεσα στην καθημερινότητα, ενώ τα λάθη της Κοινής Γνώμης κρίνονται από την ιστορία. Όμως όταν η δημοσιογραφία "κονταίνει" και την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πέσουμε σε τοίχο - δημιουργείται τεχνητό αδιέξοδο. Παραπέρα δεν μπορώ να ξέρω (ή τέλος πάντων ψυχανεμίζομαι τις εξελίξεις). Η ιστορία πρέπει να είναι οδηγός και μπούσουλας. Κι επειδή κάποιοι μεγαλύτεροι έχουμε δει και πάθει στο παρελθόν, γι' αυτό μας ενοχλεί η παρούσα κατάσταση. Πόσο μάλλον όταν διάφοροι "νέοι" πιστεύουν ότι γνωρίζουν και είναι σε θέση να δώσουν το σωστό φάρμακο και να θεραπευτεί ο "ασθενής"...
Τ' άλλα που γράφει ο Ψυχάρης είναι επίσης αυτονόητα: ότι τα σκάνδαλα δεν θίγουν την πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και επίσης ότι «αντιμετωπίζονται από την Κοινή Γνώμη με ιδιαίτερη ψυχραιμία, αν όχι αδιαφορία!» Και πόθεν τεκμαίρεται αυτό; Φυσικά το τοπίο διαμορφώνεται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν υπάρχει αμφιβολία... Όμως από πού κι έως πού γνωρίζει ο κ. Ψυχάρης ότι η Κοινή Γνώμη αντιμετωπίζει έτσι ή αλλιώς τις πολιτικές εξελίξεις; Η λεγόμενη Κοινή Γνώμη δεν εκφράζει ενιαία και συμπαγή πολιτική κρίση και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η Κοινή Γνώμη ερεθίζεται από τους δημεγέρτες, τους δημαγωγούς, που τη θεωρούν απαραίτητο υλικό για κοινωνικό και πολιτικό αναβρασμό. Οι υπεύθυνοι κοινωνικοί ή πολιτικοί ή πνευματικοί ηγέτες οφείλουν να διαπαιδαγωγούν. Αλίμονο εάν η «Κοινή» Γνώμη θα πρέπει να καθοδηγεί μια κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση. Η Κοινή Γνώμη έχει την έκφρασή της στο κοινοβούλιο. Μπορεί, ωστόσο, να σφάλλει, όπως μπορεί να σφάλλει και κάθε πολιτικός στις εκτιμήσεις του και ο δημοσιογράφος και τα ΜΜΕ. Είναι αλήθεια ότι τα ΜΜΕ «θεοποιούνται» μερικές φορές κι αυτό είναι λάθος. Η ελευθερία των ΜΜΕ είναι η ουσία της δημοκρατίας. Οι παρεμβάσεις των ΜΜΕ στη λειτουργία της πολιτικής ζωής με στόχο την ποδηγέτηση των πολιτικών και τη δημιουργία σχέσεων πολιτικής και ΜΜΕ για ιδιοτελείς σκοπούς, είναι έξω από κάθε λογική και έξω από το θεσμό της δημοκρατίας.
Βέβαια τα λάθη όλων μας και του καθενός χωριστά κρίνονται άμεσα στην καθημερινότητα, ενώ τα λάθη της Κοινής Γνώμης κρίνονται από την ιστορία. Όμως όταν η δημοσιογραφία "κονταίνει" και την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πέσουμε σε τοίχο - δημιουργείται τεχνητό αδιέξοδο. Παραπέρα δεν μπορώ να ξέρω (ή τέλος πάντων ψυχανεμίζομαι τις εξελίξεις). Η ιστορία πρέπει να είναι οδηγός και μπούσουλας. Κι επειδή κάποιοι μεγαλύτεροι έχουμε δει και πάθει στο παρελθόν, γι' αυτό μας ενοχλεί η παρούσα κατάσταση. Πόσο μάλλον όταν διάφοροι "νέοι" πιστεύουν ότι γνωρίζουν και είναι σε θέση να δώσουν το σωστό φάρμακο και να θεραπευτεί ο "ασθενής"...
3 σχόλια:
Για την εφημερίδα του ΠΑΣΟΚ, συμφωνώ.
Σε free-press μορφή, στελεχωμένη με νέες ιδέες και νέους δημοσιογράφους σε όλη της την οργανωτική πυραμίδα. Απο τον διευθυντή έως και τον τελευταίο υπάλληλο.
Το ανανεωμένο επικοινωνιακό πρόσωπο του κινήματος, δηλαδή.
Αγαπητέ μου Νίκο,
Καλή χρονιά κι' από αυτό το σημείο.
Βλέπω να στενοχωριέσαι για τα τεκτενόμενα στην 'αστική Δημοκρατία', στο 'πολιτικό σύστημα' και στα κόμματα, ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ. Μήπως γιατί παραγνωρίζουμε πως το 'πολιτικό σύστημα' και τα κόμματα που το 'λειτουργούν', δεν αποτελούν παρά την έκφραση του 'κυρίαρχου συστήματος' που κάνει τις επιλογές του με τα δικά του κριτήρια και όχι με τα επιφενόμενα της λεγόμενης αστικής Δημοκρατίας, πράγμα που σημαίνει πως στην ουσία, η αστική δημοκρατία,(το σκηνικό) τα κόμματα (οι θίασοι) και οι ηγεσίες τους (οι πρωταγωνιστές) είναι υπόθεση των 'θιασαρχών' και όχι του κοινού. Ρίξε μια ματιά στο κείμενο που σου έστεικλα για τις "ιστορικές διαστάσεις της κοινωνικής ηγεσίας". Όσον αφορά στο ΠΑΣΟΚ, αν δεν ξεφύγει από τις εκσυγχρονιστικές - σοσιαλδημοκρατικές ψευδαισθήσεις του και να μπεί σε μια προοπτική μετωπικής ρήξης με τον καπιταλισμό και τον αμερικανισμό στη βάση της Άμεσης Δημοκρατίας και του ουμανιστικού σοσιαλισμού , δεν πρόκειτα να ξαναγίνει κίνημα Λαού. Όσο αποδέχεται το "σύστημα' και το μόνο που απαιτεί είναι να του εμπιστευτούν ξανά τα αφεντικά την 'πολιτική διαχείρηση', γιατί τάχα ΤΩΡΑ θα το κάνει 'καλύτερα από τη ΝΔ', τόσο θα πρέπει να βάζει νερό στο κρασί του, μέχρι το κρασί να γίνει νερό οπότε κάποια στιγμή μπορεί να του επιτέψουν να ανεβάσει το δικό του 'έργο', με ή χωρίς συμπρωταγωνιστές. Τα αφεντικά , φαίνεται πιά ξεκάθαρα,άρχισαν να προτιμούν μικτούς 'θίασους', γιατί ο 'δικοματισμός τους' απαξιώθηκε υπηρετώντας τα . Το ΠΑΣΟΚ πρέπει λοιπόν να αποφασίσει με ποιόν θα πάει.Με το κεφάλαιο ή με την Εργασία;. Μεσοβέζικα πράγματα δεν φτουράνε πιά . Τώρα είναι η ώρα για ένα ΠΑΣΟΚ πέρα και από τον Ανδρέα Παπανδρέου, κι' όχι για ένα ΠΑΣΟΚ πιό πίσω και από τον Κώστα Σημίτη.
Αυτά και καλή αντάμωση.
Με εκτίμηση
Κώστας Λάμπος
Κώστας Λάμπος*
Ιστορικές διαστάσεις της ‘Κοινωνικής Ηγεσίας’
(Μια θεωρητική προσέγγιση)
(Συμβολή στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολιτικής Ψυχολογίας)
Αθήνα, 24-27 Μαΐου 2007
1. Εννοιολογική προσέγγιση
Η εννοιολογική προσέγγιση του όρου ‘Ηγεσία’ παραπέμπει ευθέως στα συνώνυμα: Αρχηγία, Διοίκηση, Εξουσία , Ηγεμονία και υποδηλώνει τη σχέση μεταξύ του υποκειμένου, του Φορέα της Ηγεσίας, δηλαδή του Ηγέτη και του αντικειμένου της, δηλαδή των ηγουμένων, των οπαδών. Τα μέσα που θεμελιώνουν, υπηρετούν και στηρίζουν, εναλλακτικά ή και σε συνδυασμό αυτή τη σχέση είναι η Δύναμη, το ΄Χάρισμα’ , ως φυσική προίκα, ή το Χρίσμα, ως οικογενειακή ή ταξική προίκα, η Γοητεία, η Γνώση, η Πανουργία, η Βία, το Πάθος για εξουσία και ο Πλούτος, από την πλευρά του ‘Ηγέτη’ , αλλά και η Ανάγκη, ο Φόβος, η Πίστη και η Ελπίδα από την πλευρά των ηγουμένων.
Αυτή η σχέση εκφράζεται ως άτυπο ‘Συμβόλαιο’ με βάση το Όραμα, ή το Σχέδιο του κατά περίπτωση κοινωνικού, πολιτικού ή άλλου τύπου Ηγέτη, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό έχει υιοθετηθεί από την κοινωνία, την τάξη, την ομάδα, ή από τους οπαδούς, με την προσδοκία της βελτίωσης της θέσης τους, ή ακόμα και τη ‘σωτηρία’ τους. Αυτό σημαίνει πως κάθε Ηγεσία αναλαμβάνει την υποχρέωση να δημιουργεί ή/και να αποτρέπει γεγονότα προκειμένου να επιτύχει τους στόχους, για τους οποίους δεσμεύεται, γιατί γνωρίζει πως στην περίπτωση της αποτυχίας επίτευξης των στόχων, αυτή η σχέση μεταξύ Ηγέτη και ηγουμένων δοκιμάζεται, ή κάποια στιγμή καταλύεται, με τραγικές συχνά συνέπειες για τον Ηγέτη.
Η εξέλιξη της σχέσης μεταξύ Ηγέτη και οπαδών κινήθηκε παράλληλα με την εξέλιξη των διάφορων κοινωνιών και πολιτισμών και πήρε διάφορες μορφές στο χρόνο και στο χώρο που φέρνουν τη σφραγίδα των ταξικών, συλλογικών ή προσωπικών Ηγεσιών, όπως τις διαμόρφωνε η εκάστοτε ιστορική συγκυρία.
Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε πως ο εκάστοτε κοινωνικός ή πολιτικός, συλλογικός ή ατομικός Ηγέτης, λειτουργεί, είτε de fαcto,’ελέω θεού και όπλων’ ως ‘εκπρόσωπος’, είτε de jure, ‘ελέω ενός φετιχοποιημένου Λαού’ ως ‘εκλεκτός αντιπρόσωπος’ της κοινωνίας, ουσιαστικά ανεξάρτητα από την ίδια την κοινωνία, πράγμα που σημαίνει πως οι κοινωνίες εκχωρούν, υποτίθεται με τη θέλησή τους, αλά αντίθετα από τα πραγματικά συμφέροντά τους, τον ουσιαστικό δημοκρατικό αυτοπροσδιορρισμό τους σε μια ταξική κοινωνική και πολιτική Ηγεσία και περιορίζονται να λειτουργούν αντικειμενικά σε συνθήκες ταξικού-ολιγαρχικού ετεροπροσδιορισμού.
2. Η ουσία και τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής Ηγεσίας.
Με τον όρο κοινωνική Ηγεσία, ή κοινωνικός Ηγέτης, εννοούμε το τμήμα εκείνο , ή την τάξη εκείνη της κοινωνίας, ‘την τάξη των αρχόντων’ κατά τον Πλάτωνα, που αναλαμβάνει, βίαια ή ‘δημοκρατικά’ την ευθύνη και τη ρητή δέσμευση, να οργανώσει αποτελεσματικότερα την παραγωγική δραστηριότητα της κοινωνίας και να οδηγήσει την κοινωνία συνολικά από μια δοσμένη σε μια καλύτερη για όλους κατάσταση. Αυτό σημαίνει πως αναλαμβάνει να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο και στην ευημερία.
Όταν ο κοινωνικός Ηγέτης, με την έννοια της ηγέτιδας κοινωνικής τάξης, αδυνατεί, ή αρνείται να τηρήσει τις δεσμεύσεις του και να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο, τότε δημιουργείται κρίση κοινωνικής ηγεσίας, η παράταση και η όξυνση της οποίας μεταβάλλει σταδιακά την ηγέτιδα κοινωνική τάξη σε τυραννία και την υπόλοιπη κοινωνία σε δύναμη επαναστατικής ανατροπής, υπό την καθοδήγηση μιάς ανταγωνιστικής νεοανερχόμενης νεωτεριστικής κοινωνικής Ηγεσίας.
Η μέχρι σήμερα ιστορική διαδρομή της ανθρωπότητας, διακρίνεται σε τέσσερις μεγάλες εποχές, ανάλογα το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, με τις ιδιοκτησιακές σχέσεις πάνω στα βασικά μέσα παραγωγής και κατά συνέπεια ανάλογα με και τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, δηλαδή ανάλογα με τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής και διανομής του πλούτου, ή ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό σύστημα το οποίο και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε κοινωνικής Ηγεσίας.
Στη νηπιακή ηλικία της ανθρωπότητας και στις νομαδικές-μεταναστευτικές κοινωνίες, όπου συσσώρευση και αποθησαυρισμός ήταν αντικειμενικά αδιανόητος, η κοινωνική Ηγεσία δεν διέθετε ιδιόκτητα μέσα παραγωγής, δεν λειτουργούσε σαν ξεχωριστή κοινωνική τάξη και δεν λειτουργούσε ως εξουσία σε βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας, αλλά σαν ο εμπειρότερος οδηγός και προστάτης της. Έτσι η ανθρωπότητα ξεκίνησε τη συναρπαστική συνάμα και δραματική πορεία της, με τις πρωτόγονες νομαδικές τροφοσυλλεκτικές κοινότητες-μικροκοινωνίες, στις οποίες το ρόλο της κοινωνικής Ηγεσίας αναλάμβαναν οι εμπειρότεροι, με τις περισσότερες δεξιότητες και την καλύτερη φυσική κατάσταση. Είναι η περίοδος όπου η κοινωνική Ηγεσία, όχι μόνο δεν απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια, αλλά αντίθετα είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε κινδύνους, σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας.
Γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και κλιματολογικές συνθήκες προσδιορίζουν συγκυριακά, σε αυτή την περίοδο, το ποσοστό συμβολής των τροφοσυλλεκτικών και των κυνηγετικών δραστηριοτήτων στην εξασφάλιση της αναγκαίας, για την ατομική και την συλλογική επιβίωση, τροφής και ταυτόχρονα προσδιορίζουν τον πατριαρχικό ή το μητριαρχικό χαρακτήρα της κοινωνικής Ηγεσίας. Αυτή η περίοδος, που κράτησε, κατά τα φαινόμενα, εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια, καταχωρήθηκε ως η ‘προϊστορική περίοδος της ανθρωπότητας’.
Η μόνιμη εγκατάσταση και η οργανωμένη και μαζική παραγωγή αγαθών, σε συνδυασμό:
1. Με τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού και των αναγκών της κοινωνίας,
2. Με το χαμηλό, ακόμα, βαθμό ανάπτυξης των μέσων παραγωγής, που καθιστούσε αναγκαία την παραγωγή υψηλής έντασης εργασίας, με άμεση συνέπεια τον τεχνικό, αλλά κύρια τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας , και
3. Με την ανάπτυξη του εμπορίου και την εμφάνιση του χρήματος, ως μέσου συναλλαγής, αποθησαύρισης και πλουτισμού,
επέτρεψε τη σταδιακή διαφοροποίηση της κοινωνικής Ηγεσίας, σε εκμεταλλευτική και καταπιεστική εξουσία. Αυτή η μετάλλαξη της κοινωνικής Ηγεσίας σε εξουσία διαμόρφωσε σταδιακά μια ιδιαίτερη τάξη με ταξικό Είναι και ταξική συνείδηση, κατά συνέπεια και με ξεχωριστά συμφέροντα απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία. Έτσι εμφανίζονται διαδοχικά οι δουλοκτητικές, οι φεουδαρχικές και οι κεφαλαιοκρατικές κοινωνίες με τις αντίστοιχες κοινωνικές και στη ουσία ταξικές Ηγεσίες .
Από αυτή τη περίοδο και μετά, οι ανθρώπινες κοινωνίες οδηγήθηκαν υπό την Ηγεσία, δηλαδή με την ευθύνη και σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις αντιλήψεις μιας ξεχωριστής τάξης που κατείχε τα μέσα παραγωγής, στο εσωτερικό της οποίας δεσπόζει ένα μικρό τμήμα της, που κατέχει τα βασικά, δηλαδή τα στρατηγικής σημασίας μέσα παραγωγής και το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού πλούτου και αποτελεί τον εκάστοτε σκληρό πυρήνα της εξουσίας πάνω στην υπόλοιπη κοινωνία και συνεπώς, ως πρωταρχική πηγή εξουσίας αποτελεί την εκάστοτε πρωταρχική κοινωνική Ηγεσία της εκάστοτε συγκεκριμένης κοινωνίας, η οποία αποτελεί το σταθερό σημείο αναφοράς κάθε άλλης δευτερογενούς Ηγεσίας- Εξουσίας.
Για την αποτελεσματικότερη άσκήση και για τη διαιώνιση της εξουσίας της αυτή η κοινωνική Ηγεσία, δηλαδή η άρχουσα τάξη, δημιούργησε και ενσωμάτωσε θρησκείες και ιερατεία, ιδεολογία και μηχανισμούς εκπαίδευσης, θεσμούς και μηχανισμούς καταστολής, δημιούργησε δηλαδή το κράτος με το οποίο οργάνωσε και υπερασπίστηκε τα κυρίαρχα συμφέροντα της, πράγμα που αποκαλύπτει τον ταξικό χαρακτήρα της κοινωνικής Ηγεσίας και του ίδιου του κράτους της.
Αυτή η πραγματικότητα αποκαλύπτει, πως η κοινωνική Ηγεσία, ως δύναμη εξουσίας πάνω στην κοινωνία, αναλαμβάνει το ρόλο του οργανωτή, δηλαδή του κουμανταδόρου της παραγωγής και κατά συνέπεια του διαχειριστή του πλούτου που παράγει συνολικά η κοινωνία . Ιστορική καταγραφή αποτελεί το γεγονός, πως η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία, ως αποκλειστική διαχειρίστρια αποσπά, σφετερίζεται και ιδιοποιείται το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού πλούτου.
Συμβαίνει δηλαδή το παράδοξο, η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία να οργανώνει τη μεγαλύτερη δυνατή ενότητα της κοινωνίας για να μεγιστοποιεί τον παραγόμενο κοινωνικό πλούτο, και ταυτόχρονα να διασπά την κοινωνία κατά τη διαδικασία κατανομής του πλούτου, σε μια μειοψηφία σφετεριστών του κοινωνικού πλούτου από τη μια μεριά και στη μεγάλη, αλλά κονιορτοποιημένη στην κυριολεξία, κοινωνική πλειοψηφία που αποξενώνεται από τον πλούτο που παράγει και αναγκάζεται να ζει στη φτώχεια και στη δυστυχία.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι φυσικό, η κοινωνική πλειοψηφία να διαμαρτύρεται και να αντιδρά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πράγμα που η πρωταρχική κοινωνική Ηγεσία, δηλαδή η ταξική εξουσία το αντιμετωπίζει:
1. Με τη βοήθεια των προσαρμοσμένων στα ταξικά συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης εκπαιδευτικών μηχανισμών και της με αυτούς τους μηχανισμούς συνυφασμένης ‘πνευματικής Ηγεσίας’,
2. Με την πολλαπλή αποπροσανατολιστική δραστηριότητα των διάφορων σκοταδιστικών ιερατείων και της δεσποτικής ‘θρσκευτικο-εκλησιαστικής Ηγεσίας’,
3. Με τη δημιουργία-λειτουργία δομών, θεσμών και μηχανισμών ‘έννομης τάξης’, που νομιμοποιούν ως ιδιοκτησία το σφετερισμένο κοινωνικό πλούτο και βαφτίζουν ‘Δικαιοσύνη’ την παρανομία, την κοινωνική ανισότητα και την κοινωνική αδικία, ως ‘νομικο-δικαστική Ηγεσία,
4. Με τη δημιουργία-λειτουργία δομών, θεσμών και διαδικασιών ‘αντιπροσωπευτικής πολιτικής εκπροσώπησης της κοινωνίας’, με τη δημιουργία δηλαδή των όρων εμφάνισης της πολλαπλά χειραγωγούμενης και δια του πολιτικού χρήματος δοτής πολιτικής Ηγεσίας, η οποία με τη βοήθεια ενός οριζόντια και κάθετα ολοκληρωμένου συστήματος ‘αντιπροσωπευτικών εξαρτημένων γραφειοκρατικών Ηγεσιών και λειτουργώντας στο όνομα ενός φετιχοποιημένου Λαού, χωρίς το Λαό και ενάντια στο Λαό, ενεργοποιεί επιχειρησιακά την εχθρική προς τη Φύση και την κοινωνία κερδοσκοπική δραστηριότητα του κεφαλαίου και την αντίστοιχη ‘έννομη τάξη’ και δημιουργεί ‘ψευδαίσθηση δημοκρατικής συμμετοχής’ και τέλος,
5. Με την ωμή βία των δυνάμεων καταστολής και της αντίστοιχης μιλιταριστικής Ηγεσίας.
Η συνοπτική προσέγγιση που προηγήθηκε δείχνει πως η εκάστοτε κοινωνική Ηγεσία βρίσκεται σε κυκλική σχέση αίτιου και αιτιατού με κάθε ταξικά διασπασμένη και ιεραρχικά δομημένη κοινωνία, και κρίνεται ανάλογα με την ικανότητά της να συνθέτει και να οδηγεί τις αντικρουόμενες δυνάμεις του κοινωνικού πεδίου, σε μια συνισταμένη θετική κατεύθυνση, που χαρακτηρίζεται πρόοδος, με την έννοια και υπό τον όρο, ότι προάγεται το ‘γενικό καλό’ και βελτιώνεται η θέση της πλειοψηφίας των πολιτών.
3. Ο θάνατος της αντιπροσωπευτικής κοινωνικής Ηγεσίας
Κάθε κοινωνική Ηγεσία, όπως κάθε φυσικό και κοινωνικό φαινόμενο διαγράφει τον κύκλο ζωής της, δηλαδή γεννιέται ως άρνηση του παλιού, ακμάζει ως θέση του καινούργιου, οδηγεί την κοινωνία σε νέες κατακτήσεις μέχρι που τα ταξικά συμφέροντα που στο μεταξύ δημιούργησε να εμποδίζουν την παραπέρα πρόοδο της κοινωνίας, οπότε η συγκεκριμένη κοινωνική Ηγεσία παρακμάζει, περιορίζεται στο ρόλο της ταξικής Ηγεσίας και καταλήγει σε κοινωνική Ηγεσία υπό αμφισβήτηση, σε κοινωνική Ηγεσία που οδηγείται νομοτελειακά στο θάνατο και γι’ αυτό γίνεται αντικοινωνική, τυραννική και επικίνδυνη.
Σε συνθήκες ύστερου καπιταλισμού η κεφαλαιοκρατική τάξη, ως κοινωνική Ηγεσία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα παρακμιακής κρίσης, επειδή το κεφαλαιοκρατικό σύστημα, εξαντλώντας τον ιστορικό του κύκλο, αδυνατεί και κατ’ ανάγκη αρνείται να οδηγήσει την κοινωνία στην πρόοδο και στην ευημερία και συνεπώς αρνείται στον εαυτό του το ρόλο του κοινωνικού Ηγέτη Έτσι περιορίζεται αναγκαστικά στο στενό ρόλο του ταξικού Ηγέτη, του εξουσιαστή-εκμεταλλευτή της Εργασίας, πραγματικότητα την οποία προσπαθεί να κρύψει κάτω από επικοινωνιακά πυροτεχνήματα, όπως ‘νέα διακυβέρνηση’ ‘εκσυγχρονισμός’, ‘μεταρρυθμίσεις’, ‘καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο’, σοσιαλδημοκρατία, ‘σοσιαλισμός της αγοράς’ κ.λπ.
Αυτή η παρακμιακή κρίση του καπιταλισμού οξύνεται μέρα με τη μέρα και γενικεύεται στις σημερινές συνθήκες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης , με αποτέλεσμα το σύστημα να αναδιπλώνει τα όποια κοινωνικά χαρακτηριστικά του πρώιμου και ώριμου καπιταλισμού και να καταργεί τις τοπικές κοινωνικές και εθνικές Ηγεσίες, υποτάσσοντάς τη μια μετά την άλλη, στη μια και μοναδική πραγματική Ηγεσία του παγκόσμιου Ηγεμόνα που παίρνει τη μορφή των ομίλων των γιγαντιαίων και παγκόσμιας εμβέλειας επιχειρήσεων (Global-Business) του offshore-καπιταλισμού, ως το τελευταίο καταφύγιο για τη σωτηρία του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής.
Ζούμε, είναι φανερό, την κρίση του τέλους της παραδοσιακής κοινωνικής Ηγεσίας. Οι τοπικές και οι εθνικές κοινωνίες δεν έχουν πιά δικές τους αυθεντικές κοινωνικές και πολιτικές Ηγεσίες, γιατί τις κατάργησε ο Ηγεμόνας και στη θέση τους έβαλε εξαρτημένες και δοτές, ντόπιες και ξενόφερτες Ηγεσίες, τους ‘ανθύπατους’ εκπροσώπους της παγκόσμιας Ηγεμονίας, ως υποκατάστατα Ηγεσίας.
Ο μαρασμός όμως και ο θάνατος των αυθεντικών τοπικών και εθνικών κοινωνικών Ηγεσιών, συνεπάγεται και προϋποθέτει τη διάλυση, δηλαδή το μαρασμό και το θάνατο των τοπικών και των εθνικών κοινωνιών, στην ουσία δηλαδή προϋποθέτει την πολτοποίηση, δηλαδή το μαρασμό και το θάνατο των τοπικών και των εθνικών πολιτισμών, για λογαριασμό του πολιτισμού της μοναδικής Λογικής του πολιτισμού του θανάτου και του αμερικανισμού .
Έτσι όμως ξαναμπαίνει το ερώτημα, για το ποια κοινωνία θέλουμε και ποια κοινωνία μπορούμε σήμερα να οικοδομήσουμε στη θέση αυτής που χρεοκόπησε μαζί με τα διάφορα μοντέλα Ηγεσίας της. Από την απάντηση που η Ανθρωπότητα θα δώσει στο παραπάνω ερώτημα, θα εξαρτηθεί και τον αν και ποιά Ηγεσία χρειαζόμαστε για το Νέο Όραμα, για το Νέο Σχέδιο για την Ανθρωπότητα. Δεδομένο πάντως είναι πως, με το κεντρικό επιτελείο των γιγαντιαίων επιχειρήσεων, στο ρόλο της ‘παγκόσμιας Ηγεμονίας’, η ανθρωπότητα οδηγείται στη βαρβαρότητα.
Η κρίση που αντιμετωπίζει η κοινωνική Ηγεσία στην τρέχουσα περίοδο, ως θεμελιακή κρίση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και κατανομής του πλούτου, τη σπρώχνει στη συστηματική περιθωριοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της κοινωνίας, πράγμα που αναγκαστικά την οδηγεί σταδιακά στην ‘αυταρχική αντίδραση’, δηλαδή στην υποβάθμιση, στην παράκαμψη ή ακόμα και στην άρνηση της αστικής, δηλαδή της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας.
Ο αμερικανισμός ως παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου, ή η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ως αμερικανισμός , τείνει να πάρει τη μορφή ενός παγκόσμιου φασισμού που οδηγεί την ανθρωπότητα σε ένα καινούργιο και πιο επικίνδυνο Μεσαίωνα, στα πλαίσια του οποίου συντελείται συστηματικά ο πνευματικός ευνουχισμός των ανθρώπων και η κατάργηση των κοινωνιών ως πεδία δημιουργικής συνάντησης δυνάμεων, δηλαδή ως αυτοδύναμα στοιχεία ενός ενιαίου οικουμενικού εργαστηρίου πολιτισμών, προϋπόθεση απαραίτητη για έναν οικουμενικό πολιτισμό των πολιτισμών και για μια ειρηνική Ανθρωπότητα.
Αυτός ο εφιάλτης ισοπεδώνει καθημερινά με τους μηχανισμούς του, με το πολιτικό χρήμα, με το Φόβο και το σκοταδισμό, με τη δομική-κρατική βία και τον πόλεμο, με τη μίντιοκρατία και τη ‘βιολογία του νου’ κάθε κατάκτηση κοινωνικής αλληλεγγύης και πνευματικής ελευθερίας.
4. Για μια κοινωνία χωρίς εξουσιαστικές Ηγεσίες
Απέναντι σε αυτό τον εφιάλτη οι κοινωνίες, πρέπει να βρουν τη δύναμη να απαλλαγούν:
1. από τα αστικά ‘πνευματικά ιερατεία’, που οργανώνουν την αστική ιδεολογία και την πνευματική υποταγή των ανθρώπων,
2. από τα παρδαλά θρησκευτικο-εκκλησιαστικά σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία που διασπούν την ανθρωπότητα, οπαδοποιούν, φανατίζουν τους ανθρώπους και σε συνεργασία με τους εμπόρους των όπλων οδηγούν τους Λαούς σε καταστροφικές πολεμικές συγκρούσεις,
3. από τις λοιπές, δήθεν, ‘λαϊκές θρησκείες’, της αποβλάκωσης, όπως είναι λ.χ. η ‘θρησκεία της στρογγυλής θεάς’ και της παρακμιακής ‘ψυχαγωγίας’, και τέλος,
4. από τη ‘μεγαλοπρεπή απάτη της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας’ που παράγει, μαζικά και με τη μέθοδο του σωλήνα, επαγγελματίες πολιτικούς Ηγέτες, στην υπηρεσία της εκάστοτε κοινωνικής Ηγεσίας και κρατά την κοινωνία μακριά από το κοινωνικό γίγνεσθαι με την αποπολιτικοποίηση της κοινωνικής ζωής.
Αυτοί οι τέσσερις στόχοι αποτελούν για τους πολίτες και τις κοινωνίες την απαραίτητη προϋπόθεση για να διεκδικήσουν την πνευματική ελευθερία τους και τη συλλογική αυτενέργειά τους, μέσω της καθολικής ουσιαστικής συμμετοχής των ελεύθερα σκεπτόμενων πολιτών στο ‘κοινωνικό γίγνεσθαι’, μέσω της Άμεσης Δημοκρατίας.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ακόμα, κι ίσως την πιο σημαντική στην ιστορία , λόγω της κρισιμότητας των περιστάσεων, ατομική πνευματική ανταρσία απέναντι σε κάθε εξουσία και σε κάθε χρεοκοπημένη Ηγεσία, η οποία στο βαθμό που θα γενικεύεται, στον ίδιο βαθμό θα παίρνει τη μορφή ενός Νέου Ριζοσπαστικού Διαφωτισμού, μια Νέας Πνευματικής Αναγέννησης, σε επίπεδο κοινωνίας και όχι μιας ηγετικής ελίτ, που:
• ως Άρνηση θα αποδομεί μεθοδικά κάθε μορφή πνευματικής, δομικής και θεσμικής βίας, δηλαδή κάθε μορφή εξουσίας και εξουσιαστικής Ηγεσίας, γιατί αυτές με την οικονομική, την κοινωνική και την πνευματική αλλοτρίωση των ανθρώπων και την καταστροφή της Φύσης οδήγησαν την ανθρωπότητα σε συνθήκες βαρβαρότητας, και
• ως Θέση, θα οικοδομεί σταδιακά ένα Νέο Σχέδιο για την Ανθρωπότητα, ένα Νέο Οικουμενικό Ουμανιστικό Πολιτισμό, στα πλαίσια του οποίου οι κοινωνίες θα αυτοπροσδιορίζονται, με τη μορφή της τοπικά, εθνικά, περιφερειακά και οικουμενικά δομημένης Άμεσης Δημοκρατίας.
Σ’ αυτή την προοπτική οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, είναι αντικειμενικά υποχρεωμένες να οργανώσουν και να συντονίσουν τους αγώνες τους για την απελευθέρωση ολόκληρης της κοινωνίας από τις πνευματικές, κοινωνικές και υλικές δυνάμεις του κεφαλαίου, του Φόβου, της Βίας, του Σκοταδισμού, της εκμετάλλευσης και του ετεροπροσδιορισμού, μέχρι την τελική πνευματική, δομική και θεσμική κατάκτηση του αυτοπροσδιορισμού, δηλαδή της Αυτοδιεύθυνσης της κάθε Κοινωνίας ξεχωριστά, αλλά και της κοινωνικοποιημένης Ανθρωπότητας στο σύνολό της.
Από τη φύση του αυτός ο αγώνας, ως αγώνας πνευματικής και κοινωνικής απελευθέρωσης δεν μπορεί παρά να είναι ένας αντιεξουσιαστικός-αντιηγετικός αγώνας, στον οποίο δεν χωράνε ‘ηγετικές προσωπικότητες’ και ‘εξουσιαστικές πρωτοπορίες’, γιατί η ιστορία διδάσκει πως ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι Ηγέτες και οι πιο προοδευτικές πρωτοπορίες, όταν στέριωσαν την εξουσία τους, στράφηκαν κατά της κοινωνίας και έδρασαν ως δυνάστες για τη διαιώνιση της εξουσίας τους.
Κάποιοι που, από άγνοια, δεν κατανοούν, ή που γνωρίζουν αλλά κάνουν πως δεν κατανοούν τους νόμους κίνησης των κοινωνιών, γιατί αντιμετωπίζουν τον Άνθρωπο ως μια κατά περίπτωση περιορισμένη ιστορική κατηγορία και όχι ως μια διαχρονική οικουμενική πνευματική οντότητα και την κοινωνία ως ‘μάζα’ και όχι ως πεδίο δημιουργικής πνευματικής και υλικής συνάντησης κοινωνικών δυνάμεων, διεκδικούν για τον εαυτό τους το ρόλο της ‘επαναστατικής πρωτοπορίας’ και άρα είναι πρόθυμοι να αναλάβουν, στο όνομα του Λαού, αλλά χωρίς το Λαό, ως ‘αυτόκλητοι απελευθερωτές’, τις ‘ευθύνες μιάς επαναστατικής Ηγεσίας’, με αποτέλεσμα να προσφέρουν άλλοθι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και να αποπροσανατολίζουν εκείνους που υποτίθεται ότι θέλουν να απελευθερώσουν.
Κάποιοι άλλοι, που από άγνοια, δεν κατανοούν, ή γνωρίζουν αλλά κάνουν πως δεν κατανοούν την τρέχουσα συγκυρία της καταστροφικής παγκοσμιοποίησης, υποκρίνονται πως είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν αν κάποιος ‘μπει μπροστά’ και τους πει ‘που πάμε’, αν δηλαδή, κάποιος τους φέρει μπροστά τους το Μέλλον και τους δείξει ‘τον καλύτερο κόσμο’. Πρόκειται ασφαλώς για μια υποκριτική και αποπροσανατολιστική αντίληψη, που υποκρύπτει έναν συντηρητισμό, που θεωρεί τον Άνθρωπο και κύρια τον κόσμο της εργασίας ανίκανο να οραματισθεί και να οικοδομήσει έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς έναν Ηγέτη, χωρίς έναν Μεσσία. Πρόκειται για μια ‘ποιμνιακή αντίληψη’ για την κοινωνία με την οποία εκτρέπεται η προσοχή των ανθρώπων από τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα για να προσανατολιστεί στο ‘άγνωστο Μέλλον’, στο ‘Φόβο του καινούργιου’, στο ‘Φόβο μπροστά στην ελευθερία’ και στη ‘σιγουριά του κομματικού τσοπάνη’ ή του ‘θρησκευτικού ποιμένα’.
Όμως οι κοινωνίες, ως ταξιδευτές της ιστορίας, γνωρίζουν πως ο μακρύς δρόμος από το Παρελθόν για το Μέλλον, ο δρόμος για το Αύριο, όταν το Σήμερα έχει καταστεί αβίωτο, φτιάχνεται καθώς βαδίζουν για το Μέλλον με οδηγό τους τις εμπειρίες και τις επιθυμίες τους, για περισσότερη ελευθερία, για ισονομία και ισοπολιτεία, για ειρήνη και πραγματική Δημοκρατία, για έναν καλύτερο κόσμο.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε προηγούμενη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, συντρέχουν, ως οικουμενικό, ιστορικό και επιστημονικό-τεχνολογικό κοινωνικό κεκτημένο, όλες οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την απελευθέρωση από τις εξουσιαστικές Ηγεσίες και από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου. Εκείνο που λείπει είναι η ευρεία συνειδητοποίηση αυτής της ιστορικής δυνατότητας. Έλλειμμα που συντηρείται συστηματικά για να έχει λόγο ύπαρξης η κάθε Ηγεσία.
Κι’ είναι ακριβώς αυτό το έλλειμμα που προσδιορίζει το χαρακτήρα και τα άμεσα καθήκοντα της επερχόμενης κοινωνικής επανάστασης, η οποία για να είναι επανάσταση κοινωνικής απελευθέρωσης, θα πρέπει πρώτα να είναι επανάσταση της γνώσης, επανάσταση πνευματικής, ιδεολογικής και πολιτικής αυτοχειραφέτησης, πράγμα που προσδιορίζει ταυτόχρονα και το τέλος των Ηγεσιών ως οδηγών, ηγητόρων και εξουσιαστών.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, πράγμα που εξηγεί το λόγο, γιατί το σύστημα ‘κλειδώνει τη γνώση’, δηλαδή τη μοναδική δύναμη που μπορεί να το ανατρέψει και αφήνει ανοικτές ‘ψευδοδιεξόδους, τυφλής βίας’, και ‘εσχατολογικών παραδείσων’ που το ενισχύουν αντί να το ανατρέψουν.
Αναμφίβολα οι περισσότερες Ηγεσίες και κύρια οι κοινωνικές Ηγεσίες έπαιξαν για κάποια περίοδο θετικό ρόλο στην ιστορική διαδρομή των κοινωνιών. Έκαναν όμως και τεράστιες ζημιές ως τυραννικές εξουσίες και ευθύνονται για τη σημερινή βαρβαρότητα. Τώρα που οι συνθήκες είναι ώριμες, είναι αναγκαίο και δυνατό οι λειτουργίες της Ηγεσίας να κοινωνικοποιηθούν και να μετασχηματιστούν σε αντεξουσιαστικές λειτουργίες, σε λειτουργίες απελευθέρωσης των Ανθρώπων και αυτοδιεύθυνσης των κοινωνιών.
Το πέταγμα στην ελευθερία ή το βούλιαγμα στη βαρβαρότητα θα εξαρτηθεί, από το αν οι δυνάμεις του κεφαλαίου θα συνεχίσουν να επιβάλλουν ηγετικά-εξουσιαστικά μοντέλα κοινωνικής συμβίωσης, ή από το αν οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού θα μπορέσουν να αχρηστέψουν αυτά τα μοντέλα και τα αντίστοιχα εργαστήρια παραγωγής Ηγετών του σωλήνα και οπαδών των ψυχοτεχνικών εργαστηρίων και στη θέση τους να αναδείξουν, μέσα από δομές και θεσμούς απελευθέρωσης, πνευματικά και κοινωνικά χειραφετημένους πολίτες.
Πολίτες των οποίων το Εγώ, δηλαδή η ατομικότητά τους θα απελευθερώνεται μέσα στο Εμείς, στο Εμείς ως μικρό ή μεγάλο σύνολο, στο Εμείς ως σύνολο συνόλων, δηλαδή στο Εμείς ως οικουμενικό Όλον, με ανθρώπινη, κοινωνική και οικουμενική συνείδηση, που θα τους καθιστά ικανούς να σχεδιάζουν και να οικοδομούν την αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία, την κοινωνικοποιημένη Ανθρωπότητα, έναν καλύτερο κόσμο, αντάξιο του συναρπαστικότερου συμπαντικού φαινόμενου, του φαινόμενου της ζωής.
Βιβλιογραφία
1. Διαμαντόπουλος Δημήτριος, Σύγχρονο Λεξικό, ΠΑΤΑΚΗΣ, ΑΘΉΝΑ 2002.
2. Forrester Viviane, Η Οικονομική Φρίκη, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 1997.
3. Λάμπος Κώστας, Κοινωνικοποίηση και κοινωνική διάσπαση της εργασίας, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 26/1986.
4. Λάμπος Κώστας, Πνευματική και χειρωνακτική εργασία στην προοπτική της Αυτοδιαχείρισης, ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ, τεύχος 3/1988.
5. Λάμπος Κώστας, Οικονομικές αλλαγές, εργασιακές σχέσεις και ‘ανθρώπινη’ συμπεριφορά, στο: Από την κρίση στην υπέρβαση του ελληνικού περιφερειακού καπιταλισμού, ΑΙΧΜΗ, Αθήνα 1988.
6. Λάμπος Κώστας, Παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ή Οικουμενισμός της Εργασίας; ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τεύχος 12/2001-1/2002.
7. Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, (υπό δημοσίευση).
8. Μακιαβέλι Νικολό, Ο Ηγεμόνας, ΚΑΚΤΟΣ, Αθήνα 1984.
9. Marx Karl, Θέσεις για τον Φόϋερμπαχ, ΘΕΜΕΛΙΟ, Αθήνα 1967.
10. Marx Karl, Grundrisse der Kritik der politischen Oekonomie, DIETZ VERLAG, Berlin 1974.
11. Μπουραντάς Δημήτρης, Μάνατζμεντ, ΜΠΕΝΟΣ, Αθήνα 2001.
12. Oekonomisches Lexikon, VERLAG WIRTSCHAFT, Berlin 1978, 3 τόμοι.
13. Παιδαγωγική-Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια-Λεξικό, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, Αθήνα 1990, τόμοι 9.
14. Rifkin Jeremy, Το ευρωπαϊκό όνειρο, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2005.
15. Χασιώτης Βασίλης, Εισαγωγή στα θεμέλια του στρατηγικού Μάνατζμεντ, ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, Αθήνα 1998.
16. Weber Max, Η πολιτική ως επάγγελμα, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα χ.χ.
*Ο Κώστας Λάμπος είναι Διδάκτορας Οικονομικών Επιστημών του F.U.Berlin
E-mail: kostaslampos@mail;gr
Τα 2 τηλεφωνήματα που αναφέρει ο Ψυχάρης είναι τα τηλεφωνήματα του προέδρου σε Βενιζέλο, Σκανδαλίδη. Θα ήταν ανόητος αν έκανε τέτοιον φανερό εκβιασμό να εννοεί τηλεφωνήματα του Γιώργου στον ίδιο! Πάντως, στην περίπωση του Γιώργου, ισχύει αυτό που λέμε με τη ρετσινιά: του κολήσανε επί έτη τη ρετσινιά του "λίγου" κι ό,τι κι αν κάνει, δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτήν.
Δημοσίευση σχολίου