Οι εστίες του πολιτικού Κακού

• ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΩΚΟΣ | Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010 

Το 1874 ο Νίτσε αναρωτιόταν πόση άραγε απέχθεια θα ένιωθαν οι μελλοντικές γενιές, όταν θα ασχολούνταν με το κληροδότημα μιας περιόδου όπου δεν κυβερνούσαν ζωντανοί άνθρωποι, αλλά ομοιώματα ανθρώπων, ερμηνευτών της κοινής γνώμης. «Ισως γι΄ αυτό» συμπέραινε «ο αιώνας μας θα θεωρηθεί από μια μελλοντική εποχή η πιο σκοτεινή και άγνωστη εποχή, επειδή είναι η πιο απάνθρωπη εποχή». Προφανώς, για μας που ζούμε στο μέλλον που είχε προβλέψει, ο Νίτσε είχε άδικο: η εποχή μας είναι ακόμη πιο μαύρη, ακόμη πιο απάνθρωπη και ακόμη πιο άγνωστη. Οσο γι΄ αυτούς που κυβερνούν, μπορούμε να εκσυγχρονίσουμε το λεξιλόγιο και να αντικαταστήσουμε τη λέξη «ομοιώματα» με τη λέξη «ολογράμματα»: μόλις λήξει ο τηλεοπτικός χρόνος που τους αντιστοιχεί παύουν να υπάρχουν, επιστρέφοντας στο κενό από το οποίο αγωνίζονται να αντλήσουν ανθρώπινο βάρος.

Πάει καιρός τώρα που η κυρία Ανγκελα Μέρκελ διεκδικεί μια θέση στο Πάνθεον των ομοιωμάτων, όπου οι συνάδελφοί της ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη εξασφαλίσει ο καθένας τη δική του. Ο γάλλος γόης επιχειρεί να κερδίσει οπαδούς, στέλνοντας τις μαύρες ταξιαρχίες του εναντίον των Ρομά. Ο ασυγκράτητος Ιταλός, σε στιγμές χαλάρωσης από τον εργώδη βίο του ανάμεσα στις μοντέλες, σκέφτηκε να εξαπολύσει μόνιμο ανθρωποκυνηγητό εναντίον των ξένων που ζουν στη χώρα του. Η γερμανίδα καγκελάριος δεν θα μπορούσε να υστερήσει στην ευγενή άμιλλα της ξενοφοβίας. Θεωρητικό μυαλό, όπως αρμόζει στις γερμανικές παραδόσεις, έθεσε το πρόβλημα στο επίπεδο του αναστοχασμού, υποστηρίζοντας ότι «το πολυεθνικό μοντέλο στη Γερμανία έχει αποτύχει πλήρως». Ξεκινώντας από την πρόταση ότι «η Γερμανία είναι μια χώρα που ζήτησε εργάτες τη δεκαετία του ΄60», η στοχαστική καγκελάριος ανάπτυξε τη σκέψη της ως εξής: «Για λίγο κοροϊδεύαμε τον εαυτό μας ότι οι μετανάστες αυτοί δεν θα έμεναν και θα έφευγαν κάποια στιγμή. Η αντίληψη ότι θα γινόμασταν πολυεθνική χώρα και ότι θα ζούσαμε ευτυχισμένοι ο ένας δίπλα στον άλλον απέτυχε». Ετσι, ύστερα από εντολή της κυρίας Μέρκελ, η ευτυχία θα μοιραστεί αποκλειστικά και μόνο ανάμεσα στους καθαρόαιμους Γερμανούς και η Γερμανία θα γίνει το ευτυχέστερο έθνος στην Ευρώπη, αν όχι στον κόσμο. Είναι δυνατόν, ύστερα από τη δημιουργική αυτή σκέψη, η Ανγκελα να μην κερδίσει πόντους στις δημοσκοπήσεις;

Βεβαίως προκύπτει μοιραίο το πρόβλημα της εγωιστικής απόλαυσης: θα ξαναζήσει η Ευρώπη την εποχή που σύσσωμος ο γερμανικός λαός απολάμβανε, μόνον αυτός, την ευτυχία; Ηδη η Γερμανία έχει επιβάλει τους κανόνες της στο οικονομικό παιχνίδι που καταδικάζει εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες στην ανέχεια και στη δυστυχία. Ηδη σημαντικό ποσοστό ευτυχισμένων Γερμανών, όπως προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις, δεν διαφωνούν με την πολιτική τους ηγεσία. Με άλλα λόγια, η θέση της καγκελαρίου στο Πάνθεον των ομοιωμάτων έχει εξασφαλιστεί.

Τι θα γίνει, όμως, με τους μετανάστες; Κανείς δεν αμφισβητεί τη σοβαρότητα, τον πολύπλοκο χαρακτήρα και τη δυσκολία του προβλήματος. Αν οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν ήταν τα ομοιώματα που περιγράφει ο Νίτσε, θα είχαν σκύψει στο φαινόμενο με ευθύνη, περισυλλογή και ανθρωπιά. Ή μήπως εδώ η δημοκρατία βρίσκεται σε αδιέξοδο και, ακόμη χειρότερα, σε κίνδυνο; Οι αφορισμοί της κυρίας Μέρκελ και των συναδέλφων της στην Ευρώπη είναι επικίνδυνοι γιατί στήνουν και τρέφουν τις εστίες του πολιτικού Κακού, που με το άλλο όνομά του στοίχισε πολύ ακριβά στην Ευρώπη.

Ο κ. Γεράσιμος Βώκος είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

• Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=362868&ct=114&dt=24/10/2010#ixzz13Kw9E9zF

Νέες Εποχές
Απέτυχε η πολυπολιτισμικότητα;