The Guardian / Η Καθημερινή
H αλματώδης αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού δεν σημαίνει απλά ότι πρέπει να σιτιστούν περισσότεροι άνθρωποι. Ταυτόχρονα προμηνύει τη μεταβολή των διατροφικών επιλογών ανά την υφήλιο καθώς τα αναπτυσσόμενα κράτη γίνονται όλο και πιο πλούσια. Ενώ η ζήτηση τροφίμων αυξάνεται σε όλο τον κόσμο, η προσφορά προσπαθεί να ανταποκριθεί στις διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις, κάτι που πιθανώς θα έχει καταστροφικές συνέπειες για κάθε κράτος. Εάν δεν ληφθούν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα, οι φτωχοί του κόσμου θα υποφέρουν ακόμα περισσότερο από ό,τι σήμερα. Για να γίνει πιο εύκολα κατανοητή η σημασία των αλλαγών σε Ε.Ε. και Βρετανία, το Βασιλικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων ανέπτυξε τέσσερα σενάρια που ενδεχομένως να επικρατήσουν μελλοντικά όσον αφορά την παγκόσμια προσφορά τροφίμων.
1. Στιγμιαίο φαινόμενο: Η αύξηση των τιμών πυροδοτεί αύξηση των επενδύσεων στην παραγωγή. Σε 2-3 χρόνια αποκαθίσταται η παγκόσμια παραγωγή χάρη στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Καθώς μειώνεται η τιμή του πετρελαίου και βελτιώνονται οι γεωπολιτικές συνθήκες, οι τιμές των τροφίμων μπορεί να υποχωρούν αλλά παραμένουν ευμετάβλητες. Αυτό το σενάριο υποδεικνύει πόσο θα πρέπει να μεταβληθούν ευνοϊκά οι παράγοντες που καθορίζουν τις τιμές ώστε να πέσουν στα «γνώριμα» επίπεδα.
2. Διατροφικός πληθωρισμός: Αυξάνεται η ζήτηση τροφίμων παγκοσμίως με ρυθμούς που ξεπερνούν την παραγωγή. Επενδύσεις στην τεχνολογία που βοηθούν την παραγωγή των διατροφικών ειδών εξασφαλίζουν την κάλυψη των αναγκών, αλλά το ποσοστό του προσωπικού εισοδήματος που δαπανάται στην αγορά τροφίμων μειώνεται. Η οικονομική λογική που διέπει αυτό το σενάριο αποτελεί θέμα συζήτησης μεταξύ επενδυτών. Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μία περίοδο ύφεσης και φυσιολογικά έπρεπε να μειώνονται οι τιμές των αγαθών εξαιτίας του αναμενόμενου περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας – κι όμως θα παραμένουν υψηλές. Η διατήρηση του πληθωρισμού στις τιμές των τροφίμων θα επιφέρει σειρά προκλήσεων, ενώ όλοι οι τομείς θα δυσκολευτούν να υπολογίσουν τις απαραίτητες επενδύσεις που απαιτούνται ώστε να ανταποκριθούν στην αναγκαία αύξηση της παραγωγής.
3. Στη Νέα Εποχή: Η επιδείνωση της κλιματικής μεταβολής και η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου διατηρεί τις τιμές των τροφίμων σε πολύ υψηλά επίπεδα. Μειώνεται η κατά κεφαλήν παραγωγή. Είναι πλέον αναπόφευκτη η μεταβολή στην παραγωγή τροφίμων και όχι μόνο. Το νέο σενάριο απαιτεί την ανάπτυξη νέων αρχών προσφοράς, τη χάραξη νέων πολιτικών και τη δημιουργία καινούργιων δομών που θα στοχεύουν στην τεχνολογική εξέλιξη και καινοτομία. Η προώθηση σημαντικών αγροτικών επενδύσεων προκαλεί ανησυχία. Για να επιτευχθεί αύξηση της παραγωγής θα πρέπει να μεταβληθούν άρδην τα υπάρχοντα πρότυπα παραγωγής ειδών διατροφής, όπως, εξάλλου, και της παράδοσής τους. Οι νέες συνθήκες θα απαιτούν τη δημιουργία διαφορετικών μοντέλων ανταγωνισμού στη βιομηχανία, τέτοιων ώστε να επιτρέπουν την κατάκτηση της πρωτοκαθεδρίας στην αγορά, κάτι που θα επιτυγχάνεται με την υιοθεσία οικολογικών προγραμμάτων όπως και προγραμμάτων κοινωνικής ευθύνης.
4. Διατροφική κρίση: Εμφανίζονται σημαντικές ελλείψεις σε τρόφιμα εξαιτίας των νέων ασθενειών σε καλλιέργειες και ζώα. Αυτό προκαλεί σοκ στην κοινή γνώμη και πανικό στους πολιτικούς. Μοναδικός στόχος, ακόμα και στον ανεπτυγμένο κόσμο, είναι να μην πεινάσει ο κόσμος. Με τις τιμές να εκτινάσσονται στα ύψη η αντιμετώπιση της κρίσης προκαλεί ένα νέο και μη δοκιμασμένο μοντέλο προσφοράς. Η επιλογή και οι αγορές με βάση την αξία δεν αποτελούν άμεση προτεραιότητα του καταναλωτικού κοινού. Η επιτυχία ή αποτυχία των επιχειρήσεων θα βασίζεται αποκλειστικά στην ικανότητά τους να εξασφαλίσουν προμήθειες και στη δύναμη των εμπορικών τους συμμαχιών. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν πολύ δύσκολες αποφάσεις σχετικά με το πότε αλλά και με το «πόσο» θα πρέπει να επέμβουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου