Πολ Σάμουελσον: Παθήματα και μαθήματα

• Στα 94 χρόνια του, ο νομπελίστας Πολ Σάμουελσον εξακολουθεί να είναι μια από τις πιο δυνατές πένες της οικονομικής ανάλυσης στον διεθνή Τύπο. Πρόσφατο άρθρο του στην ισπανική El Pais διεκτραγωδούσε τις αντιδράσεις δύο κλασικών, συντηρητικών οικονομολόγων στη Μεγάλη Υφεση του 1929 - 1932: του Γιόζεφ Σουμπέτερ και του Φρίντριχ Χάγεκ. Αντίθετος με το New Deal του Ρούζβελτ, ο Σουμπέτερ θεωρούσε την ύφεση ένα είδος αναγκαίας κάθαρσης - μια λογική που ωθούσε, ουσιαστικά, στην απραξία απέναντι στην κρίση, θεωρώντας πως η «φωτιά» μπορεί να σταματήσει μόνο όταν κάψει ό,τι πρέπει να καεί.

• Από την πλευρά του, ο πατριάρχης του νεοφιλελευθερισμού, Φρίντριχ Χάγεκ, στον αντίποδα του Κέινς, απέρριπτε κατηγορηματικά κάθε σκέψη για χαλάρωση της πίστωσης σε καιρούς κρίσης. Σε μια διάλεξή του, ο Χάγεκ ρωτήθηκε: «Θέλετε να πείτε ότι, αν με δανείσετε μια λίρα και αγοράσω με αυτήν κάτι, συμβάλλω στην επιδείνωση της ύφεσης»; Η απάντησή του ήταν: «Ναι, αλλά είναι πολύ περίπλοκο να σας το εξηγήσω». Και ο Σάμουελσον σχολιάζει: «Χρειάζεται πολύς χρόνος για να φτιάξεις ένα καλό όνομα. Αλλά στην άδικη ζούγκλα της επιστήμης, αρκεί μια μέρα για να τα χάσεις όλα».

• Με πρόσφατο άρθρο του στο γερμανικό Spiegel, ο Σάμουελσον εκφράζει την κάθετη αντίθεσή του στον νεοφιλελευθερισμό και στις πολιτικές που ακολούθησε ο Μπους εκτιμώντας ότι «μια από τις αναπόδραστες συνέπειες θα είναι, την περίοδο 2009 - 2014, μια πλειοψηφία στις ΗΠΑ να στραφεί αριστερότερα από το Κέντρο». Η εκτίμηση έχει πρόσθετη σημασία καθώς προέρχεται από έναν άνθρωπο που αυτοπροσδιορίζεται ως κεντρώος, δεν τρέφει καμία συμπάθεια για τον σοσιαλισμό και απεχθάνεται την σοσιαλιστική Αριστερά όχι λιγότερο από ό,τι τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 15/03/2009

Paul A. Samuelson*

Professor of Economics, Emeritus, and Nobel Prize Laureate
Massachusetts Institute of Technology

Paul A. Samuelson was born in Gary, Indiana, in 1915. He received a B.A. from Chicago University in 1935, an M.A in 1936 from Harvard and a Ph.D in 1941, also from Harvard. He was awarded the David A. Wells Prize in 1941 by Harvard University, and the John Bates Clark Medal by the American Economic Association in 1947, as the living economist under forty “who has made the most distinguished contribution to the main body of economic thought and knowledge.” His Economics: An Introductory Analysis, first published in 1948, has become the best selling economics textbook of all time. In 1965 he was elected president of the International Economic Association. He won the Nobel Prize in Economic Sciences in 1970. His contribution to the world of indexing came in two seminal papers. His “Challenge to Judgment” appeared in the first edition of the Journal of Portfolio Management, in the Fall of 1974. He followed up on that work with “The judgment of economic science on rationale portfolio management: indexing, timing, and long horizon effects,” which appeared in the Fall 1989 edition of the Journal of Portfolio Management.

*Note that Paul A. Samuelson’s award reads, “The Paul A. Samuelson Indexing Lifetime Achievement Award.”