Εννέα και μία ευκαιρίες για εφαρμογές ντάμπινγκ

Ο προστατευτισμός δεν περιορίζεται αποκλειστικά στους τελωνειακούς δασμούς, μπορεί να λάβει και άλλες μορφές:

• *Ποσοστώσεις: Οι εισαγωγές επιτρέπονται υπό όρους. Η πλέον γνωστή περίπτωση αφορά τα υφαντουργικά προϊόντα, με την Πολυϊνική Συμφωνία η οποία ίσχυε μέχρι το 2005 και θέσπιζε ανώτατο όριο των ευρωπαϊκών εισαγωγών για κάθε προϊόν και για κάθε χώρα εξαγωγέα.

Η λήξη της ισχύος της είχε ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση των εισαγωγών από την Κίνα, εις βάρος των εισαγωγών από χώρες όπως η Τυνησία, το Μαρόκο... Μέχρι τον Μάιο του 2008 η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε επιβάλει ποσοστώσεις στον ουκρανικό χάλυβα.

• *Νόμοι που περιορίζουν τις επενδύσεις των ξένων επιχειρήσεων: Οι περισσότερες χώρες διαθέτουν νομοθεσία που προστατεύει τους τομείς που συνδέονται με την εθνική τους άμυνα. Μάλιστα, από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, το πεδίο αυτής της νομοθεσίας έχει διευρυνθεί. Ετσι, το 2005 η Ουάσιγκτον απαγόρευσε την εξαγορά της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας Unocal από τον κινεζικό όμιλο Cnooc, και το 2006 απαγόρευσε την εξαγορά της Ρ & Ο (που διαχειρίζεται τα λιμάνια της Νέας Υόρκης, της Βαλτιμόρης και της Φιλαδέλφειας) από μια εταιρεία του Ντουμπάι.

• *Υγειονομικές ή τεχνικές προδιαγραφές: Μερικές φορές το ζητούμενο είναι η προστασία του καταναλωτή (απαγόρευση εισαγωγής στην Ευρώπη βοδινού κρέατος με ορμόνες). Πολύ συχνά, για να προασπίσουν την εσωτερική τους αγορά, τα κράτη καταφεύγουν στις υγειονομικές προδιαγραφές (στην Ιαπωνία, ο τρόπος συντήρησης των τροφίμων μπλοκάρει την εισαγωγή των τριών τετάρτων απ' όλα τα είδη τροφίμων) ή στις τεχνικές προδιαγραφές σε ορισμένους τομείς (στις τηλεπικοινωνίες η Κίνα, στα ηλεκτρονικά είδη οι ΗΠΑ...).

• *Ρήτρες διασφάλισης σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης: Μια χώρα που θεωρεί ότι κινδυνεύει ένας από τους παραγωγικούς κλάδους της, μπορεί να λάβει -για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα- μέτρα περιορισμού των εισαγωγών της, είτε με την απαγόρευσή τους, είτε με την υψηλή φορολόγησή τους- αυτή η πρακτική υιοθετήθηκε στα τέλη του 2008 από την Ινδία για τον χάλυβα.

*Εκτελωνισμός: Υποχρέωση προσκόμισης πολύπλοκων διοικητικών εγγράφων.

• Οι διαδικασίες γίνονται χρονοβόρες και παρατηρείται μεγάλης διάρκειας μπλοκάρισμα των προϊόντων στα τελωνεία. Στη Γαλλία, το 1982 χρησιμοποιήθηκε αυτό το σύστημα για να περιορίσει την εισαγωγή των ιαπωνικών βίντεο τα οποία έπρεπε να εκτελωνίζονται στο Πουατιέ.

• *Επιδοτήσεις στους παραγωγούς: Η γεωργία των πλούσιων χωρών επιδοτείται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση ορισμένων βιομηχανικών κλάδων: Η Ουάσιγκτον χορήγησε επιδοτήσεις στις αυτοκινητοβιομηχανίες που είναι εγκατεστημένες στη χώρα. Η Boeing και η Airbus ερίζουν για τις δημόσιες ενισχύσεις (10 έως 20 δισ. ευρώ για την περίοδο 2000-2006) που υποστηρίζουν ότι λαμβάνουν.

• *Επιδοτήσεις στους αγοραστές: Προσφέρονται στους καταναλωτές οικονομικές διευκολύνσεις - π.χ. δάνεια με επιδοτούμενο επιτόκιο. Στις αρχές του 2009, η Γαλλία προέβλεψε κονδύλι 5 δισ. ευρώ για τους αγοραστές αεροσκαφών Airbus.

• *Φορολογικό ντάμπινγκ: Οι κυβερνήσεις μειώνουν τη φορολογία των επιχειρήσεων. Η μείωση κυμαίνεται από την καθιέρωση μηδενικής φορολογίας (Εσθονία) έως την κλίμακα του 12% (Ιρλανδία), τη στιγμή που πριν από τρία χρόνια (το 2006) η μέση φορολογική κλίμακα στις χώρες του ΟΟΣΑ ανερχόταν στο 28,6%.

• *Κοινωνικό ντάμπινγκ: Οι κυβερνήσεις των πλούσιων χωρών περιορίζουν ή καταργούν τις εργοδοτικές εισφορές των επιχειρήσεων, ενώ οι κυβερνήσεις των αναδυόμενων χωρών διατηρούν την κοινωνική νομοθεσία σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο (π.χ. στα κινεζικά ορυχεία).

• LE-MONDE, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/03/2009