«Η ελληνική λεβεντιά διαρκεί όσο και οι παπαρούνες της άνοιξης»

Θάνος Βερέμης

Της Αννας Γριμάνη, Η Καθημερινή

• Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Ο συναισθηματικός κόσμος συγχρονίζεται με τη συνείδησή μας. Οι πρώτες μου αναμνήσεις χτίζονται πάνω σε γαλανόλευκες γιορτές, οβελίες και βεγγαλικά. Εικόνες, ήχοι, μυρουδιές και γεύσεις συνθέτουν την πιο εύφορη ηλικία της μνήμης μου. Αυτή η ελληνικότητα που «αισθηματοποιήθηκε ολόκληρη για μένα» θα με συνοδεύει, είτε το θέλω είτε όχι, ώς το τέλος του βίου μου.

• Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα;

Το γλυκύτατο, εφήμερο ελληνικό έαρ.

• Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.

Η λεβεντιά που διαρκεί όσο και οι παπαρούνες της ελληνικής άνοιξης.

• Αυτό που με χαλάει.

Ο αυτισμός και η μετριότητα που εκτρέφουν χωρίς εξαίρεση τα πολιτικά μας κόμματα.

• Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;

Προσόν όταν αισθάνεσαι χαμένος στην ανωνυμία της παγκοσμιοποίησης, μειονέκτημα όταν μετέχεις στην καθημερινότητα της ελληνικής δημοσιοϋπαλληλικής γραφειοκρατίας.

• Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Η ρητορική ελληνικότητα παρηγορεί όσους δεν παράγουν πολιτισμό. Οι δημιουργοί δεν επικαλούνται την ελληνικότητα γιατί την ανακαλούν με το έργο και το παράδειγμά τους. (Ο Μόραλης, ο Σαββόπουλος, ο Βογιατζής, ο Κιτρομηλίδης, ο Τσούκας είναι μερικοί από αυτούς που ο καθένας με τον τρόπο του, παράγει πολιτισμό σήμερα). Με μια ισχυρή αντίληψη ταυτότητας την οποία πιστοποιεί αυτή η παμπάλαια μουσική της γλώσσας μας.

• Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.

Ενα «γιατί» που είναι σήμερα στη σκέψη όλων: «Γιατί μέσα στη Σύγκλητο μια τέτοια απραξία; Τι κάθονται οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούν;» Θα πέταγα όλα τα «πρέπει» που παπαγαλίζουν τα παιδιά στα σχολεία και οι φοιτητές - πολιτευτές στα πανεπιστήμια. Τα «πρέπει» που ευθύνονται για την ξύλινη γλώσσα και την απουσία σκέψης στο δημόσιο λόγο.

• Ο Ελληνας ποιητής μου.

Από τους τρεις μεγάλους ποιητές που ανακάλυψαν αργά τη γλώσσα μας και μαζί τη συνείδησή τους προτιμώ τον Αλεξανδρινό.

• Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Οσο πιο γρήγορα αποβάλουμε τον κλεφταρματολικό αταβισμό μας και γίνουμε κοινωνία των πολιτών, τόσο πιο γρήγορα θα βρούμε τη λύτρωση από τον μετριοκρατικό, επαρχιωτικό και αδηφάγο αυτισμό μας.

• Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη - ορίστε την.

Ο οδός που ακολουθούσαν ο Πλάτων, ο Γκρέκο, ο Κοραής, ο Ωνάσης. Η εσωτερική διαδρομή που γίνεται οδικός χάρτης για όλους τους ανθρώπους, διανοούμενους, δημιουργούς και εξερευνητές του κόσμου.

• * Ο καθηγητής Θάνος Βερέμης είναι πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.