Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2008

«Δεν φοβάμαι τίποτα εκτός από τον πολιτιστικό αφανισμό μας...»

Στυλιανός Αντωναράκης

Της Αννας Γριμάνη, Η Καθημερινή
  • Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Συνείδηση. Είναι γραμμένη στα κύτταρά μας και στον εγκέφαλό μας μέσω της παιδείας και της απορρόφησης της ιστορίας και του τωρινού περιβάλλοντός μας. Επιγενετική συνείδηση, όπως λέμε στη γλώσσα μας: ό,τι δηλαδή, καταγράφεται ανεξίτηλα και επιπρόσθετα από τις γενετικές μας καταβολές.

  • Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Μετά την παράσταση της τραγωδίας στην Επίδαυρο, σταμάτημα στην παραλία και συζήτηση, κριτική του θεάματος με την οικογένεια, με φίλους και ένα πρόχειρο μεζέ. Και κάτι άλλο: η μυρωδιά του θυμαριού την πασχαλιάτικη νύχτα στο μοναστήρι.

Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα. Ενας κριτής του κόσμου, που μιλάει μια πολύτιμη γλώσσα.

  • Αυτό που με χαλάει.

Η ζυγαριά να είναι χαλασμένη και ο μαγαζάτορας να το ξέρει.

  • Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;

Προσόν γιατί καταλαβαίνεις τον κόσμο με την οπτική της ιστορίας και την αίσθηση ότι «τα έχουμε ζήσει όλα» στο παρελθόν μας. Μειονέκτημα γιατί σήμερα η παραγωγή ιδεών και προϊόντων δεν είναι ανταγωνιστική.

  • Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Εάν ο πολιτισμός παράγεται από άτομα, τότε αναμφισβήτητα άνθρωποι με ελληνική ταυτότητα συμμετέχουν στη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου. Εάν ο πολιτισμός παράγεται από σύνολα ανθρώπων (κοινωνίες - κράτη) τότε, η τωρινή παραγωγή μας είναι πολύ μικρότερη από αυτή της ιστορίας μας.

  • Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο κόσμο;

Δεν φοβάμαι τίποτα εκτός από τον πολιτιστικό αφανισμό μας.

  • Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.

Το γιατί: «Αμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρρονες» (ο σπαρτιατικός όρκος τιμής). Το πρέπει που πέταξα: «τον ναρκισσισμό ότι είμαστε οι καλύτεροι».

  • Ο Ελληνας ποιητής μου.

Ολους τους Ελληνες ποιητές τους ευχαριστώ για τις ατέλειωτες ώρες ευτυχίας που μου χάρισαν. Πιο προσωπικά όμως, η δική μου ποιήτρια είναι η Γρηγορία μου και τα ανέκδοτα ποιήματά της, που έγραψε για μένα.

  • Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, η αρχαία αγορά, η γλώσσα που διαβάζουμε στις στήλες του Κεραμεικού και που πλούτισε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Οι γονείς, οι Ελληνες πατέρες της Χριστιανοσύνης, η Θεσσαλονίκη του 1900, με Ελληνες, Μουσουλμάνους και Εβραίους, μια βόλτα στο πρώτο Νεκροταφείο, η ανατολή και το ηλιοβασίλεμα στο Αιγαίο.

  • Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη - oρίστε την.

Ενας δρόμος σε μια όχι και τόσο καλοδιατηρημένη συνοικία της πόλης του κόσμου. Από το ένα μέρος του δρόμου είναι η Ανατολή, ένα σουκ, με καφενεία, συζητήσεις, μυρωδιά από λιβάνι. Από το άλλο μέρος είναι η Δύση, στάση του μετρό, ipols και το κτίριο της Ολυμπιακής Επιτροπής. Ο κόσμος και στα δύο πεζοδρόμια πηγαινοέρχεται για τις δουλειές του - οι κανόνες συμπεριφοράς είναι διαφορετικοί στους δύο κόσμους. Αρχαία μνημεία κι εκκλησίες εδώ κι εκεί - τα μεν παραμελημένα με σκουριασμένη περίφραξη, οι δε σημαιοστολισμένες με παρωχημένες βυζαντινές σημαίες. Σκουπίδια στο δρόμο παντού, παρκαρισμένα αυτοκίνητα στα πεζοδρόμια, κτίρια κακόγουστα. Ο κόσμος κάποτε χαρούμενος, υπερήφανος, ξενόφοβος, χρεωμένος και ελάχιστα παραγωγικός. Το φορτηγό σταματημένο παράνομα, ξεφορτώνει πράγματα φερμένα από μακριά… ό,τι οι άνθρωποι θα καταναλώσουν με μανία.

  • * Ο δρ Στυλιανός Αντωναράκης είναι καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και διευθυντής του τμήματος Γενετικής στο Νοσοκομείο της ίδιας πόλης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: