Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009

Καίρια ζητήματα οικονομικής επιλογής


Επιμέλεια αφιερώματος ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ


Στο αφιέρωμα που ακολουθεί, το «Βήμα Ιδεών» επεδίωξε να παρουσιάσει έναν προβληματισμό γύρω από συγκεκριμένα ζητήματα της οικονομίας όπως αυτά είναι σήμερα στο προσκήνιο. Τα ζητήματα των συνολικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η οικονομία μας, της επαναφοράς μιας ισορροπίας στα δημοσιονομικά, του κόστους του δημόσιου δανεισμού, της σχέσης μεγέθυνσης και σταθεροποίησης, της μεταρρύθμισης του φορολογικού συστήματος, του διεθνούς φορολογικού ανταγωνισμού και της σημασίας του για το ελληνικό φορολογικό καθεστώς, της επιβάρυνσης της ακίνητης περιουσίας, της διαφοροποιημένης εικόνας ως προς την κοινωνική επιβάρυνση των έμμεσων φόρων, τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος και της χρηματοδότησης των ΜΜΕ αποτελούν το αντικείμενο των αναλύσεων που ακολουθούν. Το «Βήμα Ιδεών» ζήτησε από γνωστούς επιστήμονες τη συμβολή τους στον προβληματισμό για αυτά τα καυτά τρέχοντα ζητήματα οικονομικής πολιτικής, που μπορεί να συμβάλει και στις αποφάσεις οι οποίες θα ληφθούν. Τους ευχαριστούμε για την πρόθυμη ανταπόκρισή τους.

Γκίκας Χαρδούβελης καθηγητης στο πανεπιστημιο Πειραια


Η διεθνής κρίση σταδιακά ξεπερνιέται. Τα δημοσιονομικά πακέτα, η μείωση των επιτοκίων παρέμβασης, η παροχή άφθονης ρευστότητας και η στήριξη πολλών αναδυόμενων οικονομιών μέσω του αναβαθμισμένου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σταμάτησαν την κατρακύλα των οικονομιών, του διεθνούς εμπορίου και της χρηματαγοράς. Ετσι διασώθηκε η διεθνής οικονομία από τον κίνδυνο κατάρρευσης στον οποίο περιήλθε στο πρώτο τρίμηνο του 2009 και απεφεύχθη μια επανάληψη της δραματικής εμπειρίας της Μεγάλης Διεθνούς Υφεσης 1929-1933.


Γιάννης Στουρνάρας καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστημίο Αθηνών και επιστημονικος διευθυντής του ΙΟΒΕ


Η φράση «συγκρατημένη αισιοδοξία» χαρακτηρίζει τη σημερινή διεθνή οικονομική κατάσταση. Υστερα από ένα «καταστροφικό» α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, το β΄ τρίμηνο υπήρξε σταθεροποίηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) στις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, ενώ οι προοπτικές για το γ΄ και δ΄ τρίμηνο είναι θετικές. Στις τελευταίες, πολύ πρόσφατες, προβλέψεις του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) είναι πιο αισιόδοξο από πριν, τόσο για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας όσο και για τις συνολικές εκτιμώμενες ζημιές του χρηματοπιστωτικού συστήματος.


Σταύρος Β. Θωμαδάκης καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην πρόεδρος της επιτροπής κεφαλαιαγοράς


Το δημοσιονομικό πρόβλημα είναι κρίσιμο. Στην Ελλάδα έχει λάβει διαστάσεις που δεν οφείλονται αποκλειστικά στην κρίση. Πρέπει όμως να επιλυθεί σε συνθήκες κρίσης, δηλαδή με τρόπο ο οποίος δεν θα επιβαρύνει τη διέξοδο από αυτήν. Πολλοί συγκρίνουν τη σημερινή με τη Μεγάλη Υφεση του 1929. Από δημοσιονομική σκοπιά η σύγκριση είναι άχρηστη. Πρόσφορη αναφορά είναι η ενεργειακή κρίση και τα επακόλουθά της στο δημοσιονομικό πεδίο. Αυτή εκπορεύθηκε από βίαιη άνοδο στις τιμές του πετρελαίου.


Βασίλης Θ. Ράπανος καθηγητής στο τμήμα οικονομικών επιστημών πανεπιστήμιο Αθηνών


Μια από τις πιο σημαντικές αλλαγές στην οικονομική πολιτική στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 ήταν η απελευθέρωση των συναλλαγών σε ξένο συνάλλαγμα και στην κίνηση κεφαλαίων διεθνώς. Η πολιτική αυτή ήταν ιδιαίτερα έντονη στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), με τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς. Η απελευθέρωση όμως στην κίνηση κεφαλαίων δημιούργησε και ένα κλίμα ανταγωνισμού για την προσέλκυση κεφαλαίων. Αυτό έχει προβληματίσει πολιτικούς και αναλυτές γύρω από τη δυνατότητα ...


Χριστόφορος Σαρδελής γενικός διευθυντής της βanca ΙΜΙ


Με το έλλειμμα στο 12,5% του ΑΕΠ, το χρέος στο 115% και την απαξιωτική φράση του κυρίου Juncker «the game is over», το 2009 θα καταχωρηθεί ως το έτος όπου η χώρα γύρισε δημοσιονομικά δύο δεκαετίες πίσω. Αυτή η οπισθοχώρηση επισφραγίστηκε τελικά με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιοπιστίας στην οριακή για χώρα ΟΝΕ βαθμίδα (Α-) από τη Fitch, με αρνητική μάλιστα προοπτική και με περαιτέρω υποβαθμίσεις από άλλους οίκους αξιολόγησης σε αναμονή. Συνοψίζοντας τα πεπραγμένα ως τα τέλη Οκτωβρίου, το ελληνικό Δημόσιο έχει δανειστεί περίπου 65 δισ.


Τάσος Γιαννίτσης καθηγητης στο πανεπιστημιο Αθηνων, πρ. υπουργος


Η συσσώρευση πλούτου αποτελεί εξ ορισμού κριτήριο οικονομικού και κοινωνικού διαχωρισμού των ατόμων μιας κοινωνίας. Ο πλούτος από μόνος του είτε με τη μορφή της ακίνητης περιουσίας είτε και της κατοχής άλλων περιουσιακών στοιχείων εδώ και πολλές δεκαετίες αποτέλεσε κριτήριο φοροδοτικής ικανότητας και οδήγησε στην επιβολή φορολογίας στις οικονομικά προηγμένες κοινωνίες. Επιπλέον, τόσο η δικαιολογητική βάση της φορολογίας αυτής όσο και οι πρακτικές πλευρές της δεν σχετίστηκαν καν με φιλελεύθερους ή σοσιαλιστικούς-προοδευτικούς διαχωρισμούς.


Γεωργία Καπλάνογλου επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα οικονομικών επιστημών του πανεπιστήμιου Αθηνών


Η εκτίναξη του δημοσιονομικού ελλείμματος το τρέχον έτος έχει φέρει στην επιφάνεια σενάρια περαιτέρω αυξήσεων στους συντελεστές έμμεσης φορολογίας. Από πλευράς πολιτικού κόστους η αύξηση των έμμεσων φόρων παρουσιάζει ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με την αύξηση της άμεσης φορολογίας. Επειδή οι έμμεσοι φόροι ενσωματώνονται στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών, δεν είναι τόσο ορατοί στον πολίτη όσο οι άμεσοι φόροι στο εισόδημα και στην περιουσία, τους οποίους συνήθως πρέπει αυτός να καταβάλει απευθείας στην Εφορία.


Σταύρος Ζωγραφάκης επ. καθηγητής στο γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών


Είμαι ένας από τους 71.000 εργαζομένους που είχαν την ατυχία να χάσουν την εργασία τους στο πρώτο εξάμηνο του 2009, κυρίως εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Ολοι οι οικονομικοί δείκτες την τελευταία περίοδο πιστοποιούν την αιτία της ατυχίας μου. Το ΑΕΠ στο-1,5% το 2009, η βιομηχανική παραγωγή στο 8μηνο μειώνεται κατά 9,7%, το λιανικό εμπόριο και η οικοδομική δραστηριότητα στο-13% και στο-28,7% αντιστοίχως στο 7μηνο. Εμείς οι «νέοι» άνεργοι της οικονομικής κρίσης ανεβάσαμε τον πήχη της ανεργίας από το 7,7% στο 9,1% στο πρώτο εξάμηνο του 2009.


Σπύρος Παντελιάς γενικός διευθυντής χρηματοοικονομικής και επενδυτικής διαχείρισης στην τράπεζα Κύπρου


Η προοπτική εκτόνωσης των πιέσεων στον χρηματοοικονομικό κλάδο διεθνώς και της σταδιακής ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας δημιουργεί ανάλογες προσδοκίες για την πορεία και της ελληνικής οικονομίας από το δεύτερο εξάμηνο του 2010 και αργότερα. Υπό το πρίσμα αυτό τίθενται ξανά τα ζητήματα για την πορεία του ελληνικού τραπεζικού τομέα, ειδικότερα δε αυτά της διατήρησης και επέκτασης των δραστηριοτήτων σε νέες αγορές, της θέσης των ελληνικών τραπεζών στο νέο ρυθμιστικό πλαίσιο και κυρίως της διαμόρφωσης ικανοποιητικού ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.


Αλέξανδρος Παπαρσένος δρ οικονομολόγος


Η χώρα μας βιώνει σήμερα μία από τις πιο σοβαρές ανισορροπίες της σύγχρονης Ιστορίας της τόσο σε μακροοικονομικό επίπεδο όσο και στα δημόσια οικονομικά. Συνεπώς επιβάλλονται τόσο η υλοποίηση ενός νέου μείγματος οικονομικών, αναπτυξιακών, περιφερειακών, χρηματοδοτικών και κοινωνικών προγραμμάτων όσο και η εφαρμογή ενός μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, που θα αποσκοπεί στη δραστική μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Το νέο μοντέλο οικονομικής και ...

Δεν υπάρχουν σχόλια: