Οι εκλογικές αναμετρήσεις στη δεκαετία του ΄60, στις αρχές της οποίας - το ΄61 - ξεκίνησε τον πολιτικό της βίο η Ένωση Κέντρου, ήταν το θέμα που παρουσίασε ο Ηλίας Νικολακόπουλος στο συνέδριο του «Ιδρύματος Κων. Μητσοτάκης» για την προδικτατορική περίοδο.
«Η δημιουργία της Ένωσης Κέντρου ως ενός εναλλακτικού εθνικού κέντρου, με τη μορφή μιας χαλαρής συνομοσπονδίας, χαρακτηρίστηκε από αντιφάσεις» σημείωσε ο ομιλητής και προσέθεσε πως, παρά ταύτα, το γεγονός ότι δεν υπήρχαν προσδιορισμένα τα όρια της εθνικοφροσύνης ευνόησε την Ένωση Κέντρου, που ανέτρεψε τους σχεδιασμούς του συστήματος εξουσίας την παραμονή των εκλογών. Τα διαβλητά αποτελέσματα των εκλογών του ΄61, η καταγγελία ακόμη και από τον Σ. Βενιζέλο ("δεν είμαστε συνάδελφοι στην εθνικοφροσύνη» τόνισε στη Βουλή) και ο ανένδοτος αγώνας - που «δεν διαμόρφωσε κυρίαρχο ρεύμα, αλλά είχε μαζική ανταπόκριση και προκάλεσε εμφανή ρήγματα στο πλέγμα εξουσίας» - ανέτρεψαν τα προγνωστικά και η Ένωση Κέντρου ανέτρεψε τον συσχετισμό δυνάμεων που υπήρχε από το ΄52 φτάνοντας σταδιακά στον πρωτοφανή εκλογικό θρίαμβο του ΄64, που «σηματοδότησε τη μαζικότερη μεταστροφή χωρίς μετατόπιση πολιτευτών».
Όμως, παρατήρησε ο ομιλητής, η Ε.Κ. έδειξε αδυναμία τόσο στη διαχείριση των αντιφάσεών της όσο και του πολιτικού προσωπικού της και στην κρίση του ΄65 αποχώρησε μεγάλο μέρος των παλαιών βουλευτών της και μικρή μερίδα νεοεκλεγέντων. Η μη υιοθέτηση της απλής αναλογικής και η άνοδος της κυβέρνησης Κανελλόπουλου - για την οποία η «Ελευθερία» είχε γράψει ότι αποκλείει την ομαλή δημοκρατική εξέλιξη - ήταν οι παράγοντες που διευκόλυναν τους υπαλλήλους (που η κυβέρνηση Στεφανόπουλου είχε επαναφέρει σε κρίσιμες θέσεις του στρατεύματος) να οδηγήσουν στη δικτατορία.
Ο Ευ. Βενιζέλος αναφέρθηκε στη συνταγματική διάσταση της κρίσης του ΄65 σημειώνοντας πως αυτή δεν οφείλεται στο σύνταγμα του ΄62 - «τα αίτια της κρίσης βρίσκονται στον ρόλο του στέμματος, στη θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό καθώς και στη φυσιογνωμία της Ένωσης Κέντρου με τις αντιφατικές διαδρομές της και τις ετερόκλητες αναγωγές της» τόνισε ο ομιλητής. Στη συνέχεια ο κ. Βενιζέλος παρατήρησε ότι «η μνήμη του ΄65 συνέβαλε στην επεξεργασία του συντάγματος του ΄75, καθώς τότε καθιερώθηκε η αρχή της δεδηλωμένης, η οποία μάλιστα τριπλασιάστηκε μέσω της διαδικασίας των διερευνητικών εντολών», ενώ επίσης το σύνταγμα του ΄65 επέδρασε στην αρχηγική συγκρότηση και λειτουργία των κομμάτων, στην εσωκομματική δημοκρατία, στην ταύτιση της αυτοδυναμίας με τη μονοκομματική νοοτροπία, την αλαζονεία, την αυταρέσκεια. Ο ομιλητής τόνισε τέλος, πως είναι σαφής η προτίμηση του συνταγματικού νομοθέτη στην αυτοδυναμία - μολονότι τελευταία το εκλογικό σώμα δείχνει να αποδέχεται την ιδέα συμμαχικών κυβερνήσεων - και υπογράμμισε πως αντιστοίχως το κόμμα πρέπει να ανταποκρίνεται στα αιτήματα μιας κοινωνίας «που είναι δύσπιστη, που δεν γοητεύεται από τους μηχανισμούς, τις ίντριγκες και τα στερεότυπα. Γιατί όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται, τότε αναπτύσσονται παράπλευροι μηχανισμοί υποκατάστασης των πολιτικών κομμάτων - και αυτό είναι ό,τι χειρότερο».
Αναφερόμενος στην Ένωση Κέντρου και την πολιτική κρίση του ΄65, ο Θαν. Διαμαντόπουλος παρατήρησε πως «όλες οι κρίσεις στην Ελλάδα έγιναν στην απουσία μονοκομματικών κυβερνήσεων» και τόνισε πως η κρίση του ΄65 εκδηλώθηκε σε μιαν εποχή όπου το μεταναστευτικό ρεύμα είχε εντοπίσει νέο προορισμό (την Ευρώπη), ενώ αναπτύσσονταν στοιχεία μιας «νέας αστικής δομής, καθώς το ΄61 ο αστικός πληθυσμός έφτανε τον αγροτικό και εκδηλωνόταν η αγοραστική δύναμη των πολιτών». Η Ένωση Κέντρου κατά τον ομιλητή ήταν ένα «κόμμα πολυαρχικό» που έπασχε από «απουσία ιδεολογικής συνοχής, κακές σχέσεις στην ηγετική ομάδα, αλληθωρισμό του Γ. Παπανδρέου προς την ΕΡΕ και που στην κορυφή της είχε έναν αναξιόπιστο πολιτικό ηγέτη. Ήταν ένα προβληματικό πολιτικό μόρφωμα» σημείωσε, παρατηρώντας πως παρά ταύτα η «υστεροφημία της αποστασίας» δεν έγινε εφικτή.
Ο Γ. Κοντογιώργης τέλος αναφέρθηκε στα αντιφατικά δείγματα εκείνης της εποχής - κατά μία σχολή σκέψης είπε ο ομιλητής, «η χαμηλή οικονομική στάθμη έφτιαχνε μιαν αδύναμη κοινωνία των πολιτών κι ένα αυταρχικό κράτος» κι έτσι εξηγούνται οι «δικτατορίες του νότου της Ευρώπης». Όμως, αν είναι η ανάπτυξη το βασικό κριτήριο θα 'πρεπε και η Ιρλανδία να παρουσιάζει τα ίδια δείγματα, που όμως δεν τα εκδήλωσε. Στη συνέχεια ο ομιλητής αναφέρθηκε στο κοινωνικό υπόβαθρο της «αποστασίας» και της «εκτροπής» που εκδηλώθηκαν στην εποχή που είχε έντονα τα σημάδια του Ψυχρού Πολέμου.
[www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου