ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΣ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ

Πολλοί είναι οι χαρακτηρισμοί που έχουν αποδοθεί στον κ. Λαλιώτη. Πνευματικό τέκνο του Ανδρέα Παπανδρέου, χρυσό παιδί και μέλλον του ΠΑΣΟΚ, επιδέξιος μάγειρας μεγάλων εκλογικών νικών και όψιμα… ποιητής.

Πώς άλλως παρά ποιητικό θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί το πρόσφατο μανιφέστο του πάλαι ποτέ ισχυρού της Χαριλάου Τρικούπη περί «αφελών πιστών του νεοφιλελευθερισμού της Δεξιάς και του σοσιαλ-φιλελευθερισμού της “συνθηκολογημένης” Σοσιαλδημοκρατίας που πίστεψαν και θεοποίησαν την ελεύθερη αγορά» και «τώρα έντρομοι και γονυπετείς προσκυνούν το κράτος και ζητούν την εγγύησή του και την παρέμβασή του για να σωθούν οι αγορές»… Αληθινά ποιητικό! Και συνεχίζει ο κ. Λαλιώτης: «Ολοι πια ανακαλύπτουν, έστω και καθυστερημένα, τη σοφία και την οξυδέρκεια του Μαρξ, του Κέινς και άλλων επιφανών οικονομολόγων. Με την ολική επαναφορά τους στο προσκήνιο παίρνουν μια μορφή εκδίκησης από το κατεστημένο και για 30 χρόνια κυρίαρχο, σε πολλές εκδοχές, ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού». Εμπνευσμένο και επαναστατικό! Διόλου όμως αληθινό και κυρίως βαθιά λαϊκιστικό.

Είναι αναμφίβολα εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι στις πολιτικές προτάσεις του επιφανούς Βρετανού οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς επιχειρεί την ιδεολογική της ανανέωση η ελληνική Κεντροαριστερά. Κι αυτό διότι ο Κέινς ούτε κρατιστής υπήρξε ούτε ασφαλώς και υπέρμαχος των κρατικών μονοπωλίων.

Τι σχέση μπορεί να έχει συνεπώς η θεωρία του Κέινς με το μανιφέστο Λαλιώτη και την ελληνική Αριστερά; Καμία απολύτως. Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που ο άκρατος λαϊκισμός -αποκύημα της ιδεολογικής κυριαρχίας της σταλινικής Αριστεράς μετεμφυλιακά-, ελλείψει ιδεολογίας και ξεκάθαρης προοπτικής, μετέρχεται ψεύδη και ανακρίβειες προκειμένου να αποκτήσει ευειδές περιτύλιγμα και να πουλήσει για χρυσό τον άνθρακα που κυοφορεί. Βέβαια, δεν είναι και η πρώτη φορά που ο κ. Λαλιώτης ανακαλύπτει στις παρερμηνευμένες θεωρίες του Κέινς τη χρυσή συνταγή για υπέρογκες δημόσιες δαπάνες και αιώνια ελλείμματα. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής που εφαρμόσθηκε στη χώρα κατά τη δεκαετία του ’80 τα γνωρίσαμε και τα βιώνουμε μέχρι σήμερα.

Ο νεοφιλελευθερισμός για τους σοσιαλιστές είναι λίγο σαν τον Βελζεβούλ. Φταίει για όλα τα δεινά, άσχετα αν όλα τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι στην Ελλάδα τουλάχιστον ουδέποτε τον ζήσαμε. Και εξηγούμαι. Τι σημαίνει νεοφιλελευθερισμός; Λιγότεροι φόροι, λιγότερες δημόσιες δαπάνες, λιγότερο κράτος. Για τους φόρους, νομίζω, γνωρίζουμε όλοι αρκετά. Την ίδια στιγμή, αναφορικά με το κράτος κανένα στοιχείο δεν καταδεικνύει μείωσή του. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Eurostat, στην Ευρώπη των 25 τα εθνικά κράτη αποσπούσαν το 2000 το 45,7% του ΑΕΠ και το 2006 το 45,3%, το μισό σχεδόν εισόδημα του Ευρωπαίου πολίτη.

Κράτησα για το τέλος το ζήτημα του κοινωνικού κράτους. Εχω επαναλάβει πολλές φορές στο παρελθόν ότι στην Ελλάδα όσο πιο γενναιόδωρος είναι κάποιος με τα λεφτά των άλλων τόσο πιο αριστερός είναι. Στραγγίζεις την Ιερή Αγελάδα του Προϋπολογισμού; Είσαι αριστερός. Ζητάς έλεγχο της αποτελεσματικότητας των δαπανών; Είσαι κοινωνικά ανάλγητος.

Στην πραγματικότητα, όμως, η Ελλάδα βρίσκεται σε κοινωνικές δαπάνες πολύ κοντά στον κοινοτικό μέσο όρο, στο 27% του ΑΕΠ. Με αυξητική μάλιστα δυναμική από το 1996 και εντεύθεν, οπότε οι «σοσιαλ- φιλελεύθεροι» μειοδότες σύντροφοι του κ. Λαλιώτη ανέλαβαν την εξουσία! Είναι αυτό ωστόσο αρκετό; Για τον «ιδεατό κόσμο» που όλοι φανταζόμαστε, προφανώς όχι. Για τον υπαρκτό, όμως, οι αριθμοί δεν είναι κακοί.

Ας μη γελιόμαστε. Η λύση στην όποια οικονομική κρίση δεν είναι ασφαλώς περισσότερο κράτος. Είναι λιγότερο κράτος. Λιγότερες κρατικές δαπάνες. Περισσότερος έλεγχος της
αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών. Μικρότερος γραφειοκρατικός μηχανισμός για συντήρηση. Εχω δε κατ’ εξακολούθηση τονίσει την ανάγκη αντιμετώπισης επιτέλους του δυσθεώρητου δημόσιου χρέους της χώρας που βάζει φρένο στην πραγματική ανάπτυξη και στερεί από το μέσο Ελληνα πολίτη 25.000€ περίπου ετησίως.

Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο λαϊκισμός -αριστερός αλλά και δεξιός, με γραβάτα και με ζιβάγκο, με λιμουζίνα και με μηχανάκι -έχει καταφέρει στην Ελλάδα ένα μεγάλο επίτευγμα. Εχει καταφέρει για άλλη μια φορά να συζητάμε σε λάθος κατεύθυνση και για το λάθος πρόβλημα.

Είναι ο γνωστός νεοελληνικός ανορθολογισμός. Στο ΠΑΣΟΚ τα στελέχη του διαγκωνίζονται σε αριστεροφροσύνη και το ίδιο παραμένει ενωμένο, όχι με όρους κοινής συνισταμένης προτάσεων των στελεχών του για το μέλλον της χώρας, αλλά με μοναδικό στόχο την επανακατάληψη της εξουσίας και συνεπώς του κράτους. Από την πλευρά τους τα λεγόμενα μικρά κόμματα χωρίς ξεκάθαρες θέσεις επιδίδονται σε μηδενιστικούς μονόλογους. Ακόμη και το ΚΚΕ -πάλαι ποτέ διεθνιστικής κουλτούρας- επιχειρεί να αλιεύσει ψήφους στη μικρή αλλά υπαρκτή ακροδεξιά δεξαμενή. Και τα δύο κόμματα άλλωστε -ΛΑΟΣ και ΚΚΕ- τον ίδιο τρόπο σκέψης μοιράζονται, εξίσου φοβικά, απλοποιητικά και συνωμοσιολογικά ερμηνεύουν την πραγματικότητα.

Στην οικονομική δυστοκία των καιρών μόνο η κεντροδεξιά ιδεολογία μπορεί να καταθέσει βιώσιμες λύσεις. Αρκεί να κωφεύσει στις Σειρήνες του λαϊκισμού, έστω κι αν αυτές ακούγονται μέσα από τα ίδια της τα Τείχη. Αρκεί να μείνει πιστή στο σκληρό της πυρήνα για «μικρότερο - ποιοτικότερο - αποτελεσματικότερο κράτος», έστω κι αν η σύγκρουση με το κατεστημένο θα είναι ηχηρή και δύσκολη.

[Αρθρο του ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ, Ελεύθερος Τύπος, 4/5/2008]