Η Ευρώπη χωρίς σοσιαλιστές
Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
Η αποκαρδιωτική συμμετοχή στις εκδηλώσεις για την Πρωτομαγιά στις ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που έχει γίνει κανόνας τις τελευταίες δεκαετίες, οδηγεί σε μελαγχολικές σκέψεις και προβληματισμό τόσο για την πολιτική απήχηση του εργατικού κινήματος όσο και κυρίως για την απήχηση και επιρροή των κομμάτων που ιστορικά διεκδικούν την εκπροσώπησή του σε πολιτικό επίπεδο - των κομμουνιστικών και των σοσιαλιστικών. Και αν τα πρώτα δεν έχουν συνέλθει από την πολιτική περιθωριοποίηση στην οποία τα έριξε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και του «υπαρκτού σοσιαλισμού» (με τη χώρα μας να αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο), ένα ένα παραδίνονται ιδεολογικά και πολιτικά και τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης. Το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ήταν το τελευταίο που είχε απομείνει, υπερασπιζόμενο μόνο στις διακηρύξεις, όχι στην κυβερνητική πολιτική, κάποιες αριστερές ιδέες. Την περασμένη εβδομάδα τις εγκατέλειψε κι αυτό, σηματοδοτώντας έτσι την ολοκλήρωση της ιδεολογικής και πολιτικής υποταγής του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού στον καπιταλισμό και στην αγορά.
Μόλις πέντε φορές στη διάρκεια ενός αιώνα -το 1905, το 1946, το 1969, το 1990 και φέτος- άλλαξαν οι Γάλλοι σοσιαλιστές τις θεμελιώδεις αρχές του προγράμματός τους, επανακαθορίζοντας τη φυσιογνωμία του κόμματός τους.
Εχοντας είκοσι ολόκληρα χρόνια να κερδίσουν προεδρικές εκλογές (από το 1988 που επανεξελέγη ο Φρανσουά Μιτεράν), οι Γάλλοι σοσιαλιστές αποφάσισαν να κάνουν μια ριζική στροφή προς το Κέντρο, μήπως και δουν καλύτερες μέρες στην εξουσία, εγκαταλείποντας ολοκληρωτικά τις αρχές τους.
«Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι ένα κόμμα ρεφορμιστικό, μεταρρυθμιστικό», διακηρύσσουν σήμερα στη νέα «Διακήρυξη Αρχών» που δημοσιοποίησαν. «Οι σοσιαλιστές είναι οπαδοί μιας κοινωνικής και οικολογικής οικονομίας της αγοράς, μιας οικονομίας της αγοράς ρυθμιζόμενης από τη δημόσια ισχύ, καθώς και από τους κοινωνικούς εταίρους. Το σύστημα που θέλουν οι σοσιαλιστές είναι μια μεικτή οικονομία, που συνδυάζει έναν δυναμικό ιδιωτικό τομέα, ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, έναν τρίτο τομέα κοινωνικής οικονομίας», προσδιορίζει το άρθρο 6 (από τα 21) της «Διακήρυξης Αρχών».
Πολύ μακρύς ο δρόμος που άφησαν πίσω τους! Ακόμη και στην ανάλογη διακήρυξη του 1990 τόνιζαν ότι «το Σοσιαλιστικό Κόμμα θέτει τον ρεφορμισμό στην υπηρεσία των επαναστατικών προσδοκιών» και υπογράμμιζαν ότι «η αποτυχία των γραφειοκρατικών κοινωνιών δεν κάνει τους σοσιαλιστές να ξεχνούν ότι ο καπιταλισμός προκαλεί τις ανισότητες».
Πολύ πιο καθαρή ήταν η γλώσσα στο αμέσως προηγούμενο πρόγραμμα, εκείνο του 1969: «Επειδή είναι συνεπείς δημοκράτες, οι σοσιαλιστές εκτιμούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική δημοκρατία στην καπιταλιστική κοινωνία. Υπ αυτό το πνεύμα το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι επαναστατικό. Ο σοσιαλισμός θέτει ως στόχο το κοινό καλό και όχι το ιδιωτικό κέρδος... Στόχος του δεν είναι να νοικοκυρέψει ένα σύστημα, αλλά να το αντικαταστήσει με ένα άλλο».
Ακόμη ένα βήμα πιο πίσω, στη διακήρυξη του 1946: «Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι ένα κόμμα ουσιωδώς επαναστατικό. Εχει στόχο να υλοποιήσει την αντικατάσταση του καθεστώτος της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας με ένα καθεστώς όπου ο φυσικός πλούτος, όπως και τα μέσα παραγωγής και ανταλλαγής θα γίνουν ιδιοκτησία της κοινότητας και ως εκ τούτου οι τάξεις θα καταργηθούν».
Τελευταίο βήμα ή μάλλον άλμα στην πρώτη διακήρυξη αρχών, εκείνη του 1905: «Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι ταξικό κόμμα που έχει στόχο την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ανταλλαγής, δηλαδή τον μετασχηματισμό της καπιταλιστικής κοινωνίας σε μια κοινωνία κολεκτιβιστική ή κομμουνιστική, και έχει ως μέσο την οικονομική και πολιτική οργάνωση του προλεταριάτου». Τίποτα δεν απέμεινε όρθιο σε αυτή την πορεία μετάλλαξης...
ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Εγκατέλειψαν όλοι τις αρχές τους
Οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες ήταν οι πρώτοι που εγκατέλειψαν το μαρξιστικό πρόγραμμά τους και το έκαναν το 1959. Οι Αγγλοι Εργατικοί μόλις το 1994 κατάργησαν την περίφημη «Παράγραφο ΙV» του προγράμματος του 1918, που όριζε ότι στόχος του κόμματος ήταν «να εγγυηθεί στους χειρώνακτες εργάτες ή στους διανοούμενους όλους τους καρπούς της εργασίας τους χάρη στη συλλογική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και χάρη στον έλεγχο από τον λαό όλων των τομέων της βιομηχανίας και των υπηρεσιών». Οι Γάλλοι σοσιαλιστές ήταν οι τελευταίοι που αποκήρυξαν το αριστερό παρελθόν του κόμματός τους και φραστικά, σε επίπεδο διακηρύξεων. [ΕΘΝΟΣ, 2/5/2008]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου